Lebiodka pospolita to roślina znana powszechnie jako oregano. Ziele stosowane jest jako przyprawa, ale nie tylko – ma bowiem właściwości lecznicze. Sprawdź, jak je uprawiać i pielęgnować, by zdrowo rosło.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że oregano, które wydaje się być przyprawą zagraniczną, w istocie rośnie dziko w Polsce. Można spotkać je na terenie Europy, Azji, a nawet Afryki Północnej. Porasta zazwyczaj brzegi lasów i polany. Sprawdź, jakie wymagania ma lebiodka pospolita i jak o nią dbać, aby intensywnie rosła.
Lebiodka pospolita – opis gatunku
Lebiodka pospolita (Origanum vulgare) to roślina wieloletnia z rodziny jasnotowatych. Jest znana również pod szeregiem innych nazw. Wiele osób zna tę bylinę po prostu jako oregano. W Polsce ma jednak też dodatkową nazwę – dziki majeranek.
Roślina wyrasta na sztywnej, długiej mniej więcej na 80 cm łodydze, która jest pokryta drobnymi włoskami. Ma kolor od zielonego po purpurowy. Liście są jajowate, rosną naprzeciwlegle. Mogą być zarówno całobrzegie, jak i lekko ząbkowane. Znajdują się na nich specjalne, lekko prześwitujące punkciki, które stanowią gruczoły wytwarzające intensywnie pachnący olejek eteryczny.
Kiedy kwitnie lebiodka pospolita?
Kwitnienie rośliny trwa od czerwca do mniej więcej sierpnia. Kwiaty tworzą podbaldachy. Mogą być zarówno jednopłciowe, jak i obupłciowe – wymagają zapylenia przez owady. Mają różowy kolor.
Odmiany oregano
Można spotkać różne odmiany tej rośliny. Do najpopularniejszych zaliczają się:
- „Aureum” – dorastające do 30 cm, o złocistych liściach i delikatnym smaku;
- „Bristol Cross” – odmiana o niewielkich, szarozielonych liściach, które mają intensywny smak korzenny z akcentem pikantnym. Kwitnie na różowo, choć w kwiatostanie pojawia się też jeden fioletowy kwiat;
- „Diabolo” – rośnie do 30 cm, liście mają ostry smak;
- „Variegatum” – rośnie do 50 cm i ma kremowo-zielone liście.
Uprawa oregano
Lebiodka pospolita nie jest specjalnie wymagająca w uprawie. Może rosnąć zarówno na balkonie, jak i w ogrodzie. Nie wymaga zimowania, chyba że zdecydujesz się przygotować sadzonki pędowe lub korzeniowe. Zwykle jednak pozyskasz ją przez wysiew nasion bezpośrednio do gruntu lub pojemnika, najlepiej w kwietniu. To roślina wieloletnia, jednak najkorzystniej jest zadbać o jej intensywny wzrost w sezonie, a następnie ją dobrze wysuszyć i używać w kuchni.
Gleba i stanowisko
Lebiodka pospolita preferuje stanowisko nasłonecznione. Świetnie rośnie w pełnym słońcu. Musi być jednak osłonięta od silnego wiatru – nie będzie dobrze rozwijać się w przeciągu. Gleba powinna być żyzna, przepuszczalna. Najlepiej sprawdzi się wapienna, czyli o pH zasadowym.
Podlewanie i nawożenie
Pod tym względem roślina nie jest wymagająca. Lebiodka pospolita najlepiej rośnie w lekko wilgotnej glebie. Utrzymuj podłoże stale w takim stanie, a twoje oregano będzie intensywnie rosło przez cały okres wegetatywny. Roślina nie musi być nawożona, jeśli podłoże jest odpowiednio żyzne. Możesz jednak stosować nawóz do ziół, jeśli chcesz wzmocnić rozwój pędów, na przykład przed pozyskaniem sadzonek.
Zastosowanie oregano w kuchni
Warto wiedzieć, że lebiodka pospolita jest wykorzystywana przede wszystkim w kuchni. Oregano dodaje się do takich potraw jak pizza, ale nie tylko. Sprawdza się również w sosach, sałatkach, zupach czy jako dodatek do mięs. Jest to składnik mieszanki przypraw znanej jako zioła prowansalskie. W kuchni wykorzystuje się zarówno kwiatostany, jak i liście. Mogą być one świeże albo wysuszone.
Oregano podaje się często jako dodatek do deski serów, których smak podbija. Jest wykorzystywane również do zaprawiania niektórych alkoholi, np. likierów.
Właściwości lecznicze rośliny
Lebiodka pospolita ma liczne właściwości lecznicze. Jako roślina przydatna w medycynie ludowej jest znana od wielu wieków. W tym przypadku wykorzystuje się jedynie suszone elementy okazów, przede wszystkim liście, ale również owoce. Jakie właściwości ma roślina? Przede wszystkim chodzi o działanie:
- wykrztuśne w stosunku do górnych dróg oddechowych;
- moczopędne;
- rozkurczowe;
- wiatropędne;
- odtruwające;
- dezynfekujące.
Z uwagi na powyższe oraz dodatkowe właściwości przeciwbakteryjne roślina bywa dodawana również do płynów do płukania jamy ustnej i gardła.
Lebiodka pospolita już od wieków stosowana była w ziołolecznictwie. Dziś sięga po nią również medycyna. Ty możesz uprawiać ją w donicy lub ogrodzie. Wzbogaci smak przygotowanych przez ciebie potraw, a przy okazji będzie się pięknie prezentować.
