Zapamiętaj!
- Rośliny monokarpiczne charakteryzują się kwitnieniem i wytwarzaniem nasion tylko raz w cyklu życia.
- Mogą przetrwać kilka sezonów zanim zakwitną i zamierają po wydaniu nasion.
- Rośliny monokarpiczne występują zazwyczaj w bardzo ciepłych lub bardzo zimnych środowiskach, natomiast rośliny polikarpiczne można spotkać częściej w świecie przyrody.
- Przykłady flory monokarpicznej to agawa, echmea wstęgowa, guzmania, kalanchoe, marchew, ryż i tulipan.
Wiele gatunków flory wypracowało w procesie ewolucji dosyć nietypowe metody przetrwania. Wśród nich są rośliny monokarpiczne, które rosną tylko po to, by móc wydać kolejne pokolenie. Dowiedz się, czym dokładnie wyróżniają się te nietypowe gatunki.
Rośliny monokarpiczne i polikarpiczne – różnice
Monokarpizm to cecha polegająca na jednokrotnym kwitnieniu, a następnie wytworzeniu nasion. Po procesie kwitnięcia, wydania owoców, a następnie nasion kwiat obumiera. Rośliny monokarpiczne zazwyczaj pochodzą z terenów bardzo ciepłych lub skrajnie zimnych. Odmiany zaliczające się do hapaksantów rosną kilka lat, zbierając energię na wypuszczenie kwiatostanów. Ma to miejsce tylko raz, gdyż tym procesem kończą swój cykl życiowy. Najbardziej znane gatunki to:
Polikanty mają wiele sezonów, w których czasie kwitną i owocują. Każdego roku rodzą owoce i ziarna. Są to różnego rodzaju drzewa, krzewy i byliny. Odmiany polikantów są o wiele częściej spotykane w świecie natury niż hapaksanty.
Przykłady hapaksantów
Niektóre gatunki należące do roślin monokarpicznych mogą żyć wiele lat, zanim zdecydują się wypuścić kwiaty. Ten proces wymaga wiele wysiłku i ostatecznie kończy ich żywot. Oto najbardziej znani przedstawiciele hapaksantów.
Agawa
Główny przedstawiciel hapaksantów to agawa (Agave L.) pochodząca z terenów południa Stanów Zjednoczonych, Ameryki Południowej i Karaibów. Jest odmianą wieloletnią i wiecznie zieloną. Może rosnąć nawet do 20 lat. Kwitnie tylko raz, wydając owoce, a następnie czarne, jajowate nasiona. W grubych liściach gromadzi wodę, bardzo dobrze znosi bezpośrednie nasłonecznienie nawet w upalne dni. Nie jest wymagająca, nadaje się do domowej hodowli. Podłoże w doniczce powinno zawierać sporą ilość piasku, by nie doprowadzić do zalegania wody.
Echmea wstęgowata
Aechmea fasciata pochodzi z terenów Ameryki Południowej i należy do roślin monokarpicznych. Jest spokrewniona z ananasem. Może być uprawiana w doniczkach jako gatunek ozdobny. Kwitnie dopiero po kilku latach, wypuszczając gwiaździsty kwiatostan w kolorze różowym. Kwiat utrzymuje się nawet przez kilka miesięcy. Echmea jest epifitem, czyli w naturze występuje na konarach innych drzew. Uprawa nie jest trudna, należy zapewnić jej stanowisko ciepłe i jasne. Podlewanie odgrywa dużą rolę, gdyż ziemia musi być stale wilgotna, ale należy unikać przelania.
Guzmania
Guzmania to jedna z roślin monokarpicznych wywodzących się z terenów Ameryki Środkowej i Południowej. Ze względu na swój charakterystyczny czerwony lub pomarańczowy kwiat w kształcie szyszki lubią ją wszyscy zapaleni hodowcy. Kwiat utrzymuje się nawet przez kilka miesięcy. Guzmania potrzebuje wilgotnego i ciepłego klimatu. Podlewanie najlepiej jest ograniczyć i robić to dopiero w momencie, gdy ziemia jest już mocno sucha.
Kalanchoe
Sukulent zwany inaczej żyworódką pochodzi z terenów tropikalnych. Na brzegach liści wytwarza tzw. rozmnóżki, które gromadzą wodę i mogą samodzielnie przetrwać długi czas. Kwitnie w wielu kolorach, dlatego jest popularną odmianą doniczkową hodowaną w domach. Stanowisko dla niej powinno być jasne, ale nie południowe. Ziemię w doniczce podlewamy, gdy porządnie przeschnie.
Rośliny monokarpiczne, choć zamierają po wydaniu nasion, mogą rosnąć przez wiele sezonów. Niektóre są zdolne przeżyć w warunkach hodowlanych nawet po kwitnięciu, jest to kwestia dostosowania do warunków otoczenia. Jeśli jesteś początkującym hodowcą roślin, nie sprawią ci większego problemu.
