Czosnek pospolity (Allium sativum L.) to bardzo popularna i jedna z najstarszych bylin hodowlanych, która ze względu na swoje wyjątkowe walory smakowe wykorzystywana jest bardzo chętnie w sztuce kulinarnej. Czosnek nazywany jest naturalnym antybiotykiem. Posiada wiele właściwości prozdrowotnych, które pozytywnie wpływają na funkcjonowanie organizmu. Sprawdź jak sadzić czosnek, by móc cieszyć się jego unikalnym smakiem i korzystać z jego właściwości.
Czosnek doskonale sprawdzi się w hodowli doniczkowej lub ogródkowej. Jest jedną z najłatwiejszych w pielęgnacji roślin warzywnych na świecie. Dzięki temu każdy z łatwością poradzi sobie z jego hodowlą. Jak prawidłowo wykonać sadzenie czosnku? W tym poradniku znajdziesz wszystkie niezbędne informacje.
Czosnek – charakterystyka
Czosnek zwyczajny lub pospolity (Allium sativum L.) to bylina pochodząca z rodziny amarylkowatych. Jest warzywem, przyprawą oraz rośliną leczniczą wykorzystywaną w medycynie naturalnej. Czosnek przybył do Europy z Azji Środkowej, a następnie rozprzestrzenił się jako bylina uprawna na całym świecie. Część podziemna czosnku, czyli główka posiada kulisty, lekko spłaszczony kształt i zbudowana jest z kilku lub kilkunastu cebulek zwanych ząbkami.
Czosnek to naturalne źródło wielu cennych składników wykazujących pozytywny wpływ na kondycję i funkcjonowanie wielu układów ludzkiego organizmu. Świeże ząbki czosnku pospolitego zawierają do 31 miligramów witaminy C w 100 gramach. Czosnek zawiera także witaminy z grupy B oraz sporą ilość składników mineralnych.
Jakie są odmiany czosnku?
Czosnki strzałkujące („twardołodygowe”) – wytwarzają pędy kwiatostanowe z cebulkami powietrznymi. Wyróżniają się silnym wzrostem, zbliżonym do pora pokrojem oraz dużymi ząbkami. Główki regularne i słabo okryte łuskami.
Czosnki niestrzałkujące („miękkołodygowe”) – wyróżniają się nieregularnym kształtem główki, która jest dobrze chroniona łuskami. Ząbki są małe i spiralnie ułożone.
Najpopularniejsze odmiany czosnku stosowane w uprawach ogrodowych to:
- Arkus – ozima odmiana czosnku o wysokiej trwałości i długiej przydatności do spożycia.
- Harnaś – bardzo intensywna w smaku i zapachu odmiana, wytwarzająca dużą ilość ząbków.
- Jarus – czosnek jary wytwarzający ząbki o zróżnicowanej wielkości w jednej główce.
- Mega 2 – czosnek wczesny o dużej główce z dużymi ząbkami.
- Orlik – gatunek ozimy o wysokiej odporności na suszę i wysoką temperaturę
- Orkan – odmiana średnio wczesna tworząca kuliste i spłaszczone główki i duże ząbki.
Sadzenie czosnku w domu
Czosnek można bez problemu uprawiać w warunkach domowych. Sadzenie czosnku w doniczce jest niezwykle szybkie i łatwe. Roślina wyrasta z pojedynczego ząbka. Odpowiednia doniczka powinna mieć minimum 3 litry pojemności oraz 25 centymetrów głębokości. Dzięki temu bylina będzie mogła się swobodnie zakorzenić i da obfity plon.
Do doniczki należy wsypać ziemię urodzajną, próchniczą i przewiewną. Najlepsza będzie gleba o pH na poziomie około 6,8. Dodatkowo można zastosować naturalny nawóz, taki jak obornik lub kompost, ale nie jest to konieczne.
Kolejnym krokiem jest wydrążenie w ziemi dołków o głębokości około 10 centymetrów, zachowując 15 cm odległości pomiędzy nimi. W każdym zagłębieniu umieszczamy ząbek czosnku piętką do dołu i zielonym ogonkiem skierowanym ku górze.
Doniczka powinna być ustawiona w dobrze nasłonecznionym i ciepłym miejscu. Należy dbać o to by ziemia była przez cały czas lekko wilgotna, dlatego niezbędne będzie regularne podlewanie.
Uprawa czosnku w ogródku
Metoda sadzenia czosnku w ogródku różni się w zależności od tego, na który gatunek się zdecydujemy. Ozime lub jesienne odmiany czosnku należy sadzić jesienią w spulchnionej i żyznej glebie. Można to zrobić na dwa sposoby: z wykorzystaniem ząbków bądź cebulek. W pierwszym przypadku ząbki umieszczamy w podłożu na głębokości około 6 centymetrów, co ochroni je przed zimową temperaturą. Cebulki można posadzić znacznie płycej, w niewielkich 1,5-centymetrowych zagłębieniach. Uprawę można dodatkowo zabezpieczyć poprzez ściółkowanie korą sosnową. Czosnek sadzony jesienią jest gotowy do zbioru w lipcu.
Odmiany jare sadzi się w marcu lub na początku kwietnia, dzięki temu zdąży się ukorzenić i wykształcić główkę. Ząbki sadzi się w dołkach o głębokości około 5 cm, dociskając lekko ziemię. Zarówno w przypadku odmian wiosennych, jak i zimowych obowiązują takie same kryteria odnoście rozsady. Ząbki lub cebulki powietrzne powinny być zasadzone w rzędach co 20–30 cm, w odległości od 6 do 10 cm od siebie.
Pamiętajmy, aby nie sadzić czosnku w miejscu, na którym poprzednio rosły warzywa cebulowe, korzeniowe czy ziemniaki. Czosnek doskonale rośnie w grządkach po pomidorach, fasoli czy ogórkach.
Jakie właściwości ma czosnek?
Czosnek znany jest ze swoich prozdrowotnych właściwości. Zawarta w czosnku allina wykazuje silne działanie bakteriobójcze, przeciwzapalne i grzybobójcze. Skutecznie zwalcza infekcje i wzmacnia układ odpornościowy. Regularne spożywanie czosnku w postaci surowej doskonale reguluje ciśnienie krwi tętniczej, a tym samym znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Ponadto czosnek poprawia elastyczność ścian naczyń krwionośnych oraz zmniejsza lepkość krwi, chroniąc przed udarem i zawałem.
Czosnek wspomaga funkcjonowanie przewodu pokarmowego i układu trawiennego. Wspomaga pracę jelit, stymuluje wydzielanie żółci oraz zapobiega niestrawności i wzdęciom.
Od lat stosowany jest jako naturalne remedium na przeziębienia, infekcje i grypę. Popularnym i skutecznym domowym preparatem zwalczającym chorobotwórcze drobnoustroje jest szklanka ciepłego mleka z rozgniecionym ząbkiem czosnku, czasami z dodatkiem łyżeczki miodu.
