Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens) to nie tylko roślina ozdobna. Stosowana jest również jako dodatek do potraw. Poznaj więcej szczegółów dotyczących tej ciekawej byliny.
Pachnotka zwyczajna nazywana jest także pachnotką krzewiastą lub bazyliową. Naturalnie występuje ona głównie w Azji (w tym Chiny), a w mniejszym stopniu można ją spotkać w USA oraz Europie. Mimo to w wielu miejscach na świecie jest znana i uprawiana. Charakteryzuje tę roślinę to, że silnie się rozkrzewia i bardzo szybko rośnie. Kwitnie ona dość długo, bo trwa to przez całe lato, czyli od czerwca do września. Co ciekawe, w kuchni azjatyckiej wykorzystuje się nie tylko jej liście, ale również pędy i nasiona, z których powstaje olej (perilla). Taki olej stosuje się zewnętrznie w kosmetyce oraz wewnętrznie przy gotowaniu. Sprawdź, jakie jeszcze zalety ma ta roślina.
Jak wygląda pachnotka zwyczajna?
Pachnotka jest rośliną osiągającą w naturze do około 2 m wysokości, jednak w uprawie jest to znacznie mniej, bo ten parametr wynosi około 0,8 m. Cała jej powierzchnia jest owłosiona, a zapach aromatyczny. Liście są sztywne, o ząbkowanych brzegach, z wyraźnie zaznaczonym unerwieniem na blaszce. Ich duża ilość znajduje się na mocno rozgałęzionych pędach. Podczas kwitnienia na pachnotce pojawiają się niezbyt ozdobne małe i białe kwiaty, które są dzwonkowate. Są one zebrane w kłosowate kwiatostany na szczycie pędu.
Pachnotka – wymagania i uprawa
O czym należy pamiętać uprawiając pachnotkę?
- Ziemia powinna być żyzna i próchnicza.
- Podłoże powinno być stałe i lekko wilgotne.
- Stanowisko ciepłe w słońcu lub półcieniu.
- Obojętny odczyn pH gleby jest odpowiedni.
- Nie jest mrozoodporna (źle znosi niskie temperatury), dlatego też na zewnątrz uprawia się ją tylko sezonowo.
- Stosowanie nawozu z potasem w sezonie wegetacyjnym.
Pachnotka – pielęgnacja
Nawożenie nawozem potasowym, które podkreśli kolor liści to nie jedyna rzecz, jaka dotyczy pielęgnacji pachnotki. W przypadku chęci wykorzystania tej rośliny w kuchni, należy wybrać na nawóz biohumus lub kompost. Należy pamiętać, że regularne podlewanie nie może być zbyt intensywne tak, żeby woda nie zalegała wokół korzeni. Można tę bylinę sadzić z innymi niższymi gatunkami, które dobrze toleruje. Jeżeli chodzi o przycinanie, to można je wykonywać.
Rozmnażanie pachnotki zwyczajnej
Jak powinna być rozmnażana Perilla frutescens? Głównie wykonuje się tę czynność przy pomocy siewu nasion. W ten sposób jednoroczny kwiat, jakim jest pachnotka, sieje się w marcu i kwietniu. Nie przykrywa się ziemią rozsady. Zapewnienie niezbędnego do jej wzrostu światła, to nie wszystko. Do tego niezbędne jest również wilgotne podłoże i dość wysoka temperatura, wynosząca około 20 °C. Kolejny etap to przeniesie sadzonki do doniczki lub do gruntu. W drugim przypadku konieczne jest ustąpienie ostatnich przymrozków, czyli w drugiej połowie maja. Pachnotkę można przesadzić do donicy na zimę i przenieść do jasnego i chłodnego pomieszczenia. Wiosną z takich roślin można pobrać sadzonki, poprzez ścięcie górnych fragmentów pędów, a następnie ukorzenia je w wodzie lub w doniczce.
Pachnotka – zastosowanie
Ta bylina, która pochodzi z Azji, ma sporo zastosowań. Nie tylko jest uprawiana jako roślina ozdobna. Pachnotka służy również do produkcji kosmetyków, olejów oraz przypraw, z czego najbardziej słynie. Jeżeli chodzi o zastosowanie jako ozdoby, to zazwyczaj sadzi się tę roślinę z gatunkami sezonowymi. Niższe z odmian można w estetyczny sposób wykorzystać jako obwódka rabaty. Pachnotka z powodzeniem może być również uprawiana w pojemnikach na tarasie, czy balkonie. A z jakimi roślinami ta pachnąca bylina lubi sąsiadować? Dobrym wyborem będzie aksamitka, rudbekia oraz starzec popielny.
Pachnotka – inne zastosowanie
W kuchni azjatyckiej nasiona i liście pachnotki są bogatym źródłem witamin i minerałów, które są tam częstym dodatkiem do potraw. Liście nie tylko są jadane na surowo w formie sałatki, ale również można je smażyć, przygotowując potrawę podobną do szpinaku. Ten dodatek smakowy idealnie się sprawdzi w sushi. Ciekawym jest fakt, że pachnotka może być składnikiem dodawanym do farb. Bylina ta jest nie bez znaczenia w kosmetyce, gdzie w Azji czynności pielęgnacyjne są szczególnie celebrowane. Olej z pachnotki, który jest bogaty w kwasy omega, ma działanie regenerujące, przeciwzapalne i ujędrniające.
Zastosowanie pachnotki w medycynie
W medycynie chińskiej to jadalne zioło jest bardzo cenione. Jakie składniki są zawarte w pachnotce i na co one wpływają w organizmie człowieka?
Są to:
- związki flawonowe – zmniejszanie i łagodzenie stanów zapalnych;
- antocyjany – wsparcie układu krążenia;
- luteolina – ochrona mózgu i komórek nerwowych;
- katechiny – dzięki nim posiada właściwości przeciwstarzeniowe i wspiera odporność;
- kwas tłuszczowy alfa-linolenowy – działanie przeciwbakteryjne;
- kwercetyna i kwas rozmarynowy – działanie przeciwzapalne i przeciwhistaminowe (likwiduje objaw alergiczny);
- żelazo;
- wapń;
- potas.
