Mszaki (Bryophyta) to grupa roślin, która liczy tysiące gatunków. W Polsce spotykamy ich około 900. Co je wyróżnia? Które z nich można hodować w przydomowym ogrodzie? Wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu.
Mszaki to zbiorcza grupa ekologiczna, do której należą trzy spokrewnione ze sobą gromady, czyli mchy, wątrobowce i glewiki. W naszym kraju żyje kilkaset gatunków mszaków, a wiele z nich – przede wszystkim mchów – coraz częściej wykorzystywanych jest również w ogrodnictwie. Sprawdź, co warto o nich wiedzieć.
Mszaki – charakterystyka trzech gromad roślin
Mszaki można podzielić na trzy gromady:
- mchy (Bryophyta) – te organizmy dzielimy na mchy właściwie i torfowce;
- wątrobowce (Hepaticophyta) – te gatunki nie mają specjalnych elementów do przewodzenia wody. Mają listki i grzebieto-brzuszną łodyżkę.
- glewiki (Anthocerotophyta) – to drobne i plechowate organizmy obecnie częściej klasyfikowane jako odzielna gromada roślin telomowych.
W przeciwieństwie do roślin naczyniowych ta grupa nie posiada korzeni właściwych, a przytwierdzenie do podłoża jest możliwe dzięki ryzoidom, czyli chwytnikom.
Cechą charakterystyczną mszaków jest dobrze wyodrębniona przemiana pokoleń. Pokoleniem dominującym jest gametofit, z którego wyrasta niewielki sporofit. Ma on formę delikatnej łodyżki zakończonej zarodnią. Z jej mechanizmu otwierającego wysypują się dojrzałe zarodniki. Warto przy tym pamiętać, że mszaki to grupa niezwykle zróżnicowana a ich budowa może różnić się w zależności od konkretnych rodzin.
Znaczenie mszaków
Mszaki to stosunkowo prymitywne organizmy, które jednak odgrywają w przyrodzie bardzo ważną rolę. Między innymi chłoną wodę, zapobiegając nadmiernemu przesuszaniu się gleby. Tworzą wiele zbiorowisk roślinnych, na przykład na murawach leśnych. Okalając glebę ochronną warstwą, chronią przed jej parowaniem. Występują także w bardzo skrajnych warunkach (na przykład na skałach), zasilając je materią organiczną.
Mszaki w ogrodzie – czy to dobry pomysł?
Mszaki w ogrodzie to już nie tylko problem, ale także całkowicie zaplanowany element przestrzeni. Na przydomowych przestrzeniach zielonych najczęściej pojawiają się mchy. Jego najważniejszą zaletą jest to, że rośnie w tych miejscach, w których trudno o rośliny naczyniowe, szczególnie trawę. Kluczowa jest dla niego wilgotność, która musi być wysoka. Można jednak postawić na gatunki, które bardziej od innych są odporne na suszę.
Dekoracyjny mech jest tradycyjnym elementem ogrodów japońskich. W Polsce dopiero odnajduje swoje miejsce. Warstwa zielonego mchu na kamieniach, murach, ławkach czy ścieżkach nadaje krajobrazom niepowtarzalnego charakteru.
Jakie wymagania ma mech w ogrodzie?
Jeżeli chcesz mieć w swoim ogrodzie mech ozdobny, musisz przygotować dla niego odpowiednie warunki. Bardzo ważne jest zachowanie odpowiednio kwaśnej gleby. Jeżeli pH przekroczy 6.5, wówczas organizmy się nie przyjmą. Pamiętaj również, ze mech pozyskuje wszystkie składniki odżywcze z powietrza. Właśnie dlatego nie tylko podłoże powinno być wilgotne. Wysoka wilgotność powietrza również jest bardzo ważna.
Jak posadzić mszaki w ogrodzie?
Jeśli zdecydowałeś się na mszaki w ogrodzie, koniecznie sprawdź poniższe porady.
Skąd wziąć mech do ogrodu?
Wiesz już jakie wymagania musisz spełnić, aby posiadać w swoim ogrodzie różne gatunki mchu. Pozostaje teraz pytanie – skąd go wziąć? W szkółkach i sklepach bardzo rzadko można się na nie natknąć. W istocie nie ma nic prostszego. Mech wystarczy zebrać w lesie lub w innym miejscu, w którym znajduje się go pod dostatkiem. Zbierz go prosto z gleby lub kamienia, na którym rośnie za pomocą bardzo prostej szpachelki.
Jak przygotować miejsce pod mszaki?
W miejscu, w którym chcesz, aby znalazły się mszaki, trzeba dokładnie ubić ziemię u usunąć z niej wszelkiego rodzaju chwasty i zanieczyszczenia. Zebrany mech razem z zachowanym splątkiem trzeba następnie mocno przycisnąć do ziemi. Przyda ci się do tego prosta deska, którą kładzie się na mszakach i następnie z całej siły przyciska.
Jeżeli natomiast chcesz, żeby mech ozdabiał rzeźby lub kamienie, użyj… kuchennego blendera. Wrzuć do niego zebrany mech, dodaj dwie szklanki maślanki oraz szklankę wody. Tak przygotowaną mieszankę wylewaj tam, gdzie chcesz, aby mech się rozrósł. Wilgoć i ciepło z pewnością znacznie mu w tym pomogą.
Podsumowanie
Mszaki (Bryophyta) to grupa, w której skład wchodzą tysiące gatunków. Łączy je to, że posiadają zarodnię i rozmnażają się przez zarodniki. Nie mają także systemów korzeniowych typowych dla roślin naczyniowych. W naszych ogrodach najczęściej pojawiają się różne odmiany mchów. Zazwyczaj traktowane są jak chwasty, jednak coraz częściej występują pod postacią ozdobnych kompozycji, które nadają przestrzeni niepowtarzalnego charakteru.
