Wśród ciekawych roślin doniczkowych znajdują się gatunki tropikalne oraz takie, które z jakiegoś powodu są wyjątkowe. Rośliny bez korzeni to prawdziwy rarytas w kolekcji każdego botanika-amatora. Podpowiadamy, jak dbać o epifity na przykładzie oplątwy. Dowiedz się, jak należy ją pielęgnować!
Zapamiętaj!
- Pod nazwą „rośliny bez korzeni” sprzedawane są epifity, takie jak oplątwa
- W rzeczywistości mogą one wytwarzać korzenie czepne, ale nie używają ich do pobierania wody ani substancji odżywczych
- Z botanicznego punktu widzenia korzeni nie posiadają mchy i wątrobowce, zaliczane kiedyś do mszaków
- Te rośliny utrzymują się w podłożu za pomocą chwytników
Oplątwa – roślina bez korzeni, czyli epifit
Tillandsia, czyli oplątwa, jest bardzo efektowną rośliną pokojową. Jak wszystkie epifity, jest to roślina bez korzeni podziemnych, która wodę i substancje mineralne pobiera z powietrza całą powierzchnią swoich liści. Są one wydłużone i wąskie, mają zawinięty kształt. Mają szarawy odcień i pokryte są włoskami, które tworzą chropowatą warstwę. Niewielkie rozety tych ciekawych roślin doniczkowych najczęściej osiągają maksymalnie kilka centymetrów. Gdy uda ci się zapewnić oplątwie optymalne warunki, może zakwitnąć. Kwiaty mają rurkowaty kształt i intensywne ciepłe kolory.
Ciekawostka
Chociaż Tillandsia nie potrzebuje korzeni do przeżycia w warunkach domowych, to jednak potrafi je wytworzyć. W naturalnym środowisku używa ich do zaczepienia się na pniu lub konarze drzewa. Oplątwy sprzedawane jako rośliny ozdobne mają obcięte korzenie, aby dobrze prezentowały się na stojakach i w szklanych naczyniach.
Inne epifity, które można uprawiać w domu
Inne epifity nie zasługują w pełni na miano roślin bez korzeni, bo wytwarzają korzenie powietrzne (odpowiednik włosków na liściach Tillandsii). Wyjątkiem są te z rodziny bromeliowatych – ich korzenie są silnie zredukowane lub nie ma ich w ogóle. Należy do nich:
Inne często uprawiane epifity to storczyki (np. falenopsis), płaskla (znana jako łosie rogi) i dawalia. Czy można je nazwać roślinami bez korzeni? Niekoniecznie, ale nie potrzebują ich do życia!
Mchy i wątrobowce – rośliny bez korzeni właściwych
Jeśli zapytamy botanika lub biologa, co to są rośliny bez korzeni, wskaże mchy i wątrobowce (lub zbiorczo: mszaki). Te rośliny wyewoluowały wcześniej niż paprotniki i rośliny nasienne. Mają więc prostszą budowę łodyżki i listków, a w dodatku nie wytwarzają korzeni. Zamiast nich mają chwytniki, które pozwalają im przymocować się do podłoża (np. skały lub kory drzewnej).
Nie każdy słyszał o mchach ozdobnych, ale istnieją takie i mają wielu zwolenników. Można je uprawiać w ogrodach, stroikach i terrariach. Do znanych gatunków należy widłoząb, bielistka, rokiet i torfowiec.
Wątrobowce to rośliny spokrewnione z mchami, ale różniące się od nich budową i pochodzeniem genetycznym. Raczej nie uprawia się ich jako roślin ozdobnych.
Jak wykorzystać rośliny bez korzeni?
Rośliny bez korzeni to takie, których nie trzeba sadzić – wystarczy umieścić je w plastikowym, metalowym, szklanym lub drewnianym stojaku. Można też je przykleić klejem na zimno do dekoracji. Epifity można wyeksponować na specjalnej podstawce lub stojaku. W naturze porastają konary drzew, więc doskonale będą wyglądać jako element dekoracji z drewnianym tłem. Z kolei mchy ozdobne można uprawiać w pudełkach, na kamieniach i w terrariach.
Najczęściej zadawane pytania
Jaka roślina nie potrzebuje wody?
Każda roślina potrzebuje wody, ale niektórym wystarczy niewielka ilość. Sukulenty, takie jak aloes, agawa, i grubosz podlewa się wtedy, kiedy ziemia jest sucha – gdy nie ma upałów, wystarczy raz na 2 tygodnie. Z kolei opisywane tutaj rośliny bez korzeni przyjmują wodę w inny sposób niż rośliny doniczkowe. Mogą ją pobierać z powietrza, a niektóre przy odpowiednio dużej wilgotności poradzą sobie bez zraszania.
Jakie kwiaty bez ziemi?
Bez ziemi uprawia się oplątwy i mchy. Inne rośliny bez korzeni, takie jak guzmanie i frizee, najczęściej umieszcza się jednak w podłożu. One także nie potrzebują ziemi do przetrwania, ale trudniej wkomponować je w aranżację bez doniczki.
Jak często podlewać oplątwę?
Nie trzeba jej podlewać, ale warto spryskiwać liście 2–3 razy w tygodniu. Dzięki temu zachowają swoje dekoracyjne walory.
Jak mocować rośliny bez korzeni?
Można je mocować na drucikach lub specjalnych uchwytach, dostępnych u sprzedawców tych roślin. Nadają się nawet do dekoracji ścian!
