Skorzonera, nazwana też wężymordem, to naturalne antidotum na jad żmii. Miąższ jadalnego korzenia smakiem przypomina szparagi. Przeczytaj artykuł i poznaj inne tajemnice tego mało popularnego w Polsce warzywa.
W dalszej części tekstu przedstawimy wartości odżywcze skorzonery, Podpowiemy także, jak sadzić oraz pielęgnować to mało popularne warzywo. Dowiesz się również, jak ją przyrządzać i przechowywać.
Charakterystyka skorzonery
Skorzonera (Scorzonera hispanica) nie cieszy się w Polsce dużą popularnością. Znana jest jako wężymord i zimowe szparagi. To roślina warzywna z rodziny astrowatych pochodząca z południowej i środkowej Europy oraz części Azji. Część nadziemna składa się z pędu kwiatowego wysokości od 60 cm do 130 cm, porośniętego długimi i wąskimi liśćmi. Kwiatostan ma formę koszyczka o żółtych kwiatach. Część jadalna to czarny korzeń z białym miąższem dorastający do 30 cm długości.
W jaki sposób wężymord trafił do Polski?
Korzeń skorzonery znany był we Włoszech już VI stuleciu naszej ery, jednak pierwsze wzmianki o obecności tego warzywa w Polsce pochodzą z XVIII wieku. Ciężko dokładnie określić, kiedy trafiło ono do naszego kraju. Zyskało popularność jako lekarstwo na ukąszenie żmii, ale często było mylone z korzeniami krewnej salsefii. Szczyt popularności odnotowano w XIX wieku, niestety później przestano wierzyć w działanie wężymorda i niemal całkowicie o nim zapomniano. Jednak w obecnych czasach zwraca się większą uwagę na wartości zdrowotne jedzenia, a skorzonera wraca do łask.
Wartości odżywcze skorzonery
Czarny korzeń spichrzowy to źródło węglowodanów, białek, błonnika, tłuszczów. Dostarcza do organizmu witaminy A, E, K oraz B. Zawiera inulinę, której spożywanie jest szczególnie zalecane cukrzykom. W jej wnętrzu znajdziesz również wiele składników mineralnych, między innymi cynk, chlor, magnez, żelazo, wapń, selen, potas czy sód.
Właściwości prozdrowotne zapomnianego korzenia spichrzowego
Regularne spożywanie korzenia skorzonery ma pozytywny wpływ na kondycję włosów. Zawarte w nim żelazo oraz miedź wraz z witaminą C wzmacniają ukrwienie skóry głowy i hamują wypadanie włosów. W dodatku powyższe związki nadają im intensywniejszego koloru.
Inulina zawarta w klejącym się soku nie tylko zastępuje cukrzykom cukier, ale też dba o stan mikroflory jelitowej, która zmniejsza stężenie bakterii i enzymów kancerogennych w przewodzie pokarmowym. Zapobiega również zaparciom. Warzywo zawiera także inny związek aktywny – tiaminę. Bez niej układ nerwowy i mięśnie nie mogą działać prawidłowo.
Wężymord dostarcza organizmowi potasu niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania mięśnia sercowego, a w dodatku wzmacnia kości, a nawet zmniejsza ryzyko pojawienia się osteoporozy. Zimowe szparagi cechuje niska kaloryczność, dlatego zalecane są osobom chcącym zrzucić zbędne kilogramy.
Uprawa czarnego korzenia w przydomowym ogrodzie
Jeśli planujesz własną hodowlę skorzonery, pamiętaj, że preferuje ona żyzną glebę zasobną w próchnicę. Najlepsze podłoże to piaszczyste lub gliniaste o odczynie zasadowym, lub obojętnym. Roślina ma długi okres wegetacji nawet do 230 dni. Siew należy rozpocząć w marcu. Nasiona umieszczaj w gruncie na głębokości 3 cm w dostępach około 30 cm. Kiełkowanie następuje po miesiącu. Przez cały okres uprawy należy zadbać o odpowiednie nawodnienie siewek.
Korzenie będą gotowe do zbioru w okolicy października. Powinieneś je wtedy wykopać, usunąć liście, a warzywa przechowywać w pojemniku z wilgotnym piaskiem.
Francja wiedzie prym w spożyciu miąższu wężymorda
W kuchni francuskiej skorzonerę wykorzystuje się na wiele sposobów. Korzenie smaży się w cieście naleśnikowym, dodaje do sosów czy spożywa w formie upieczonych warzyw. Niektórzy dodają do sałatek jej młode liście w roli prozdrowotnego dodatku do diety. Jeśli planujesz przyrządzić korzeń wężymorda we własnym domu, zaopatrz się w rękawiczki ochronne, ponieważ podczas obierania wydziela się mleczny, ciężki do usunięcia, kleisty sok.
Przepisy ze skorzonerą
Już wiesz, że warto dodać do jadłospisu skorzonerę ze względu na jej walory smakowe oraz zawarte w niej odżywcze składniki. Skąd brać pomysły na dania? Możesz skorzystać z naszych gotowych przepisów.
Jednym z prostszych przepisów jest gotowany korzeń z dodatkiem podsmażonej bułki tartej. Będziesz potrzebować 500 g skorzonery, 2 łyżek masła, 1 łyżki bułki tartej, 1 łyżki soku z cytryny, pół łyżeczki cukru, garści nerkowców i odrobiny soli. Przygotowanie nie jest skomplikowane. Należy obrać warzywo ze skórki, opłukać i włożyć do wody z dodatkiem soku z cytryny, aby korzeń rośliny nie ściemniał. Następnie zagotuj około 1 l wody, posól ją, dodaj cukier, a do wrzątku dodaj obranego wężymorda. Po około 30 minutach odlej wodę i polej danie usmażoną bułką tartą z dodatkiem nerkowców.
Kiedy już poznasz bliżej smak, aromat i konsystencję zimowych szparagów, z łatwością sam będziesz wymyślał przepisy, w których można je zastosować. Korzeniem skorzonery możesz zastąpić pietruszkę w zupie, ziemniaki lub dodać go do ulubionej sałatki.
Jeśli nie planujesz uprawiać tego wartościowego warzywa we własnym ogrodzie, a nie wiesz gdzie znaleźć korzeń rośliny, poszukiwania warto rozpocząć od najbliższego sklepu ze zdrową żywnością. Pamiętaj, że spożywanie dużej ilości warzyw to podstawa zdrowej diety, która pozwoli ci cieszyć się dobrym zdrowiem przez długie lata.
