Niecierpek to popularna roślina kwitnąca, dostępna w wielu różnych odmianach. Można ją uprawiać zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie albo okiennym parapecie. Jak hodować te ozdobne rośliny, by pięknie i obficie kwitły? Dowiedz się już teraz!
Niecierpek to roślina, którą trudno jednoznacznie opisać, ponieważ występuje aż 850 gatunków. Wszystkie charakteryzują się pięknymi kwiatami, które można znaleźć w wielu różnych kolorach. Kolejną cechą wspólną jest także łatwość w uprawie. Czy to oznacza, że nawet początkujący ogrodnicy poradzą sobie rośliną o łacińskiej nazwie Impatiens? Przekonasz się o tym, gdy zapoznasz się z naszym ogrodniczym kompendium wiedzy!
Niecierpek – podstawowe informacje o roślinie
Niecierpek jest rośliną jednoroczną lub kępiastą byliną płożącą.Może dorastać zaledwie do 15 cm, ale niektóre gatunki mogą osiągnąć wysokość nawet 40–50 cm.
Cechą wspólną wszystkich niecierpków jest obfite kwitnienie, które trwa od połowy maja do końca września. Rośliny obsypują się wówczas niewielkimi kwiatkami, które czasem określane są jako miniaturowe różyczki.
Kwiaty najczęściej mają kolor różowy – od odcienia rozbielonego, pastelowego przez łososiowy po bardzo intensywną fuksję i amarant. Jeśli jednak wolisz inne barwy, znajdziesz również niecierpki fioletowe, czerwone i białe. Kwiaty wielu odmian są dwubarwne – np. białe w środku i coraz bardziej różowe na brzegach płatków.
Zarówno jedno-, jak i dwukolorowe kwiaty niecierpków, zależnie od odmiany, mogą mieć średnicę od 1 do nawet 4-5 cm.
Jakie niecierpki cieszą się popularnością?
Najbardziej znane odmiany hodowlane to:
- niecierpki nowogwinejskie (duże, ogrodowe);
- niecierpek sułtański (niewielka karłowa roślina doniczkowa zwana także niecierpkiem waleriana);
- niecierpek szorstki.
Wszystkie te ozdobne odmiany roślin naturalnie występują w tropikalnych i subtropikalnych rejonach Azji i Afryki. W Europie rodzimy jest jedynie jeden gatunek roślin niecierpkowatych – niecierpek pospolity.
Uprawa i pielęgnacja niecierpka na balkonie i w ogrodzie
Niecierpek najlepiej rośnie na stanowiskach cienistych i półcienistych. Roślin nie powinno się nigdy wystawiać na pełne słońce. Duże nasłonecznienie może być przyczyną poparzenia liści i delikatnych płatków kwiatów!
Choć ta roślina lubi półcieniste miejsca, nie oznacza to, że dobrze czuje się w niskich temperaturach. Najlepiej kwitnie tylko w cieple. Nie wystawiaj więc kwiatów do ogrodu lub na balkon wczesną wiosną, kiedy nocami zdarzają się jeszcze przymrozki. Spowolnisz w ten sposób wzrost roślin i ograniczysz ich późniejsze kwitnienie.
Niecierpek lubi gleby żyzne i przepuszczalne. W okresie wzrostu i kwitnienia warto mu zapewnić odpowiednie nawożenie. Wybieraj preparaty oznaczone jako nawozy do roślin balkonowych i kwitnących. Niecierpki powinny wówczas odwdzięczyć się jeszcze większą obfitością kwiatów!
Podlewanie niecierpków
Pamiętaj, że ta roślina nie znosi suszy, dlatego ważne jest regularne sprawdzanie stanu podłoża. Powinno ono być stale wilgotne – nie dopuszczaj ani do przelania, ani do całkowitego wysuszenia ziemi, bo rośliny zwiędną. Intensywne podlewanie ważne jest w okresie kwitnienia. Zimą byliny wystarczy podlewać zaledwie raz w miesiącu.
Jak rozmnażać niecierpki?
Niecierpki należą do roślin, których sadzonki są dostępne w sklepach ogrodniczych przez cały rok. Jeśli jednak nie chcesz kupić gotowej roślinki i po prostu przesadzić do nowej donicy albo rabaty w ogrodzie, spróbuj sam przeprowadzić rozmnażanie. Jak to zrobić? Wybierz jeden z poniższych sposobów:
- zbierz nasiona roślin i przechowaj je przez zimę w suchym miejscu. Wczesną wiosną wysiej do doniczek, a kiedy roślinki wzejdą i zrobi się cieplej – przesadź na balkon albo do ogrodu;
- przygotuj sadzonki pędowe. W tym celu odetnij pęd rośliny. Później umieść go w wodzie i przykryj folią do czasu ukorzenienia. Następnie będziesz mógł roślinę przesadzić do ziemi. Możesz też zdecydować się od razu umieścić pędy w ziemi – wówczas jednak warto wspomóc się ukorzeniaczem. Sadzonki najlepiej przygotowywać wiosną, ponieważ na młodych pędach jest najwięcej kwiatów.
Zimowanie niecierpków
Byliny świetnie nadają się do zimowania. Dzięki właściwemu przechowaniu roślin będziesz mógł cieszyć się nimi również w kolejnym roku.
- Pod koniec okresu kwitnienia, czyli we wrześniu, zaprzestań nawożenia niecierpków.
- Z końcem miesiąca przenieś je do domu – w takich warunkach niecierpek spokojnie przetrwa do kolejnego sezonu.
- Zadbaj, aby w pomieszczeniu nie panowała zbyt niska, ani zbyt wysoka temperatura. Optymalne będzie utrzymywanie 16–18°C.
- Przed zimą przytnij pędy wyższych odmian do wysokości ok. 10–15 cm.
- W chłodniejszych miesiącach ogranicz też dokarmianie niecierpków – wystarczy nawodnić je raz w miesiącu.
Szkodniki i choroby, które mogą zaatakować twoje rośliny
Choć nie zdarza się to zbyt często, niecierpek może zostać zaatakowany przez szkodniki albo grzyby. Jak je rozpoznać i czym zwalczać?
Jasne smugi na liściach i cienka pajęczynka od spodu to znak, że rośliny zostały zaatakowane przez przędziorki. Szybko poradzisz sobie z nimi, jeśli zastosujesz odpowiednie preparaty dostępne w wielu sklepach ogrodniczych.
Brązowe plamy na liściach albo pojawiający się na nich kożuszek pleśni to oznaki pleśni szarej. Usuń zainfekowane liście, a potem opryskaj roślinę środkiem grzybobójczym. Przez jakiś czas staraj się też dokładniej kontrolować wilgotność podłoża, a podczas podlewania nie zalewaj nadziemnych części roślin.
Na niecierpkach mogą również żerować ślimaki, a ich obecność na balkonie albo w ogrodzie rozpoznasz po obgryzionych brzegach liści i kwiatów. Pojedyncze szkodniki po prostu zbierz i wynieś. Jeśli natomiast jest ich cała duża kolonia, zastosuj odpowiedni środek ze sklepu ogrodniczego.
Skąd wywodzi się nazwa tej rośliny?
Skąd pochodzi polska nazwa opisanej przez nas rośliny? Odnosi się do owoców – torebek z nasionami, które szybko (czyli niecierpliwie) pękają nawet przy najlżejszym dotknięciu lub większym podmuchu wiatru. Nazwa łacińska także wiąże się z niecierpliwością, więc polską można równie dobrze uznać za jej tłumaczenie.
Niecierpek to kwiat zarówno do domu, jak i do ogrodu, który długo i obficie kwitnie, a jego uprawa nie wymaga szczególnej troski. Jeśli więc marzysz o roślinach z kwiatami w różnych odcieniach różu, postaw właśnie na niecierpki!
