Miodunka plamista (Pulmonaria officinalis) jest rośliną z rodziny ogórecznikowatych. Występuje bardzo powszechnie niemal w całej Europie. Dowiedz się jak ją uprawiać i jakie jest jej zastosowanie.
Miodunka znana jest ze swoich leczniczych właściwości, jednak na pewno przypadnie do gustu również właścicielom ogródków. Jest ona bowiem rośliną wieloletnią i bardzo odporną na mróz. Uprawiana jest również ze względu na swoje barwne kwiaty i charakterystyczne plamiaste liście. Znaleźć ją można również pod nazwami takimi jak płucnik, ziele płucne czy miodunka lekarska. Nazwy te związane są z jej zastosowaniem w przemyśle zielarskim, szczególnie na choroby układu oddechowego.
Miodunka plamista – jak wygląda? Jak ją rozpoznać?
Roślina ta osiąga wysokość około 30 cm, tworzy gęste kępy. Liście mają lancetowaty kształt. Blaszka liściowa jest ciemnozielona i pokryta białymi plamami, od których miodunka wzięła swoją zwyczajową nazwę.
Cała roślina porośnięta jest owłosiona a przez to szorstka w dotyku. Pulmonaria zakwita wczesną wiosną. Wówczas wypuszcza pęd kwiatowy, na którego szczycie kwitnie wiele drobnych, barwnych kwiatków. Podczas okresu kwitnienia kwiaty zmieniają swoją barwę z różowego na fioletowo-niebieski, dając wrażenie wielobarwności. Silna miododajność sprawia, że bylina przyciąga pożyteczne owady zapylające, między innymi motyle i pszczoły.
Uprawa miodunki i jej wymagania
Pod względem uprawy miodunka jest dosyć wymagającą byliną. Najlepiej rośnie w cienistych lub półcienistych miejscach na przykład pod drzewami, lub krzewami. Gleba powinna być zawsze lekko wilgotna a jednocześnie żyzna i próchnicza. Miodunka bardzo źle znosi suszę. Nie przetrwa ani w zbyt suchym, ani w za bardzo wilgotnym podłożu.
Bardzo istotny jest również wybór odpowiedniego stanowiska. Pulmonaria nie czuje się dobrze w pełnym słońcu, dlatego wybieramy dla niej miejsca cieniste lub półcieniste. Bardzo ważne dla rośliny jest również jej regularne nawożenie. Najlepszym rozwiązaniem będzie wykorzystanie do tego nawozów organicznych, na przykład obornika. Zasilanie nie powinno jednak być zbyt obfite.
Choroby i szkodniki atakujące miodunkę
Miodunka to roślina, która narażona jest na atak wielu niebezpiecznych szkodników, grzybów a w konsekwencji także powodowanych przez nie chorób. Podczas podlewania należy więc uważać, aby nie zamoczyć liści rośliny, ponieważ może się na nich rozwinąć mączniak. Poważnym zagrożeniem jest również szara pleśń, która objawia się jasnym nalotem na liściach i pędach.
Najbardziej powszechnymi szkodnikami, które mogą zaatakować tę bylinę, są ślimaki i mszyce. Te pierwsze można usuwać mechanicznie, na przykład stosując pułapki. Stan liści miodunki trzeba regularnie kontrolować. Im wcześniej uda ci zauważyć objawy mszyc, tym szybciej i skuteczniej się ich pozbędziesz.
Rozmnażanie miodunki plamistej
Miodunkę można rozmnażać na kilka różnych sposób. Najłatwiejszym i jednocześnie najbardziej popularnym jest podział kłącza dorosłych egzemplarzy. Najlepszą porą na to jest okres wczesnej jesieni lub wiosny, tuż po przekwitnięciu kwiatów.
Omawiany gatunek rośliny można również rozmnażać poprzez wysiewanie nasion do donicy lub bezpośrednio do gleby. Zdecydowanie łatwiejsze jest jednak tworzenie sadzonek korzeniowych, które w dobrych warunkach szybko się ukorzeniają.
Dla wielu osób dużą zaletą może okazać się fakt, że miodunki przyciągają do ogrodu wiele gatunków pożytecznych owadów. Są to przede wszystkim pszczoły, ale także trzmiele i różnorodne kolorowe motyle.
Zastosowanie miodunek w ogrodzie
Miodunki lubią zacienione stanowiska, dlatego świetnie sprawdzą się w roli ozdoby mniej nasłonecznionych części ogrodu. Na niewielkich przestrzeniach można wykorzystywać je jako rośliny okrywowe lub rosnące blisko drzew.
Roślina tego gatunku będzie pasowała do ogrodów różnego typu – przede wszystkim leśnych, wiejskich lub naturalistycznych. Wyglądają bardzo dobrze w towarzystwie paproci, zawilców lub kopytników.
Warto jednak pamiętać, że miodunka jest dosyć wymagającą rośliną, która potrzebuje konkretnych warunków oraz odpowiedniej pielęgnacji, aby móc zaprezentować w pełni swoje wdzięki.
Właściwości lecznicze ziela miodunki
Miodunka plamista jest cennym surowcem zielarskim. Jej części, najlepiej zbierane wiosną, są bogate między innymi w sole mineralne, witaminy z grupy B, A, C i E, alantoinę, saponiny, garbniki i flawonoidy.
Wywary z miodunki mają bardzo szerokie zastosowanie. Najczęściej wykorzystuje się je jako wsparcie w walce z chorobami układu oddechowego, takimi jak zapalenie krtani, astma, czy gruźlica. Pomagają także w walce z nawracającym kaszlem. Dzięki zawartym w roślinie składnikom mineralnym wspomaga ona zwalczanie stanów zapalnych, wzmacnia nabłonek płuc i działa wykrztuśnie.
Dzięki działaniom moczopędnym miodunka jest w stanie pomóc osobom mającym problem z nawracającymi infekcjami układu moczowego. Jest również świetnym wsparciem układu odpornościowego. Ma wartości odtruwające i detoksykujące.
Suszenie
Zanim będziemy mogli spożyć miodunkę, musimy ją najpierw wysuszyć. Najlepiej jest zebrać kwiaty i liście. Łodyga również nadaje się do spożycia, jednak ją zostawiamy, aby roślina mogła się dalej rozrastać. Zbierać miodunkę należy w okresie od marca do maja. Do wyboru mamy kilka metod suszenia. Oto kilka z nich:
- suszenie na słońcu – zioła umieszczamy w zacienionym, przewiewnym miejscu, proces ten trwa około 2-3 tygodnie, zioła suszyć należy na siatce do suszenia ziół albo związać je w pęczek i powiesić je na otwartej przestrzeni
- suszenie w domu – należy przygotować przewiewny, zacieniony i suchy pokój na przykład strych, tutaj znowu miodunkę suszymy na siatce lub zawieszamy ją z sufitu
- suszenie w suszarce do owoców
- suszenie w piekarniku – rośliny należy suszyć w temperaturze nieprzekraczającej 35 stopni Celsjusza, należy również pamiętać o zostawieniu drzwiczek piekarnika otwartych.
Sposób podania
Najlepszym sposobem na podanie miodunki jest przygotowanie wywaru. Można użyć samej rośliny lub znaleźć ją we wcześniej przygotowanej mieszance ziół. Taki odwar należy spożywać około 2-3 razy dziennie po posiłku, ale należy uważać, ponieważ w za dużych ilościach miodunka może doprowadzić do zaparcia.
Przygotowanie takiego wywaru jest bardzo proste. Do garnka należy dodać dwie łyżki suszonej miodunki oraz dwie szklanki wody. Tak przygotowaną mieszankę gotujemy pod przykryciem przez dziesięć minut. Jeżeli natomiast chcesz przygotować herbatę, wystarczy dwie łyżki suszonej miodunki zalać wrzątkiem.
Miodunka plamista – podsumowanie
Miodunka plamista jest bardzo powszechnie występującą rośliną, którą można spotkać na terenie prawie całej Europy. Słynie ze swoich dobroczynnych właściwości prozdrowotnych i jest cennym surowcem zielarskim. Chętnie wykorzystuje się ją również w roli ozdoby ogrodu.
Ten gatunek miodunki jest dosyć wymagający w uprawie. Warto jednak poświęcić mu trochę czasu, ponieważ odwdzięcza się przepięknym kwitnieniem i znakomicie urozmaica zacienione rabaty. Jej atrakcyjne, szerokolancetowate liście pokryte plamkami przyciągają wzrok i prezentują się bardzo okazale w towarzystwie innych roślin lubiących podobne warunki.
