W przyrodzie wyróżnić można dwie grupy organizmów – szkodliwe i nieszkodliwe. Te drugie mogą być bardziej lub mniej niebezpieczne. Do której grupy zalicza się Jaskier polny? Czy powinieneś się go obawiać? Czy jest trujący?
Jaskier polny (Ranunculus arvensis) to gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych. Nazywa się go także jaskrem odłogowym. Preferuje on stanowiska słoneczne, zabezpieczone przed wiatrem. Głównie występuje na terenach Azji, Europy i Afryki Północnej. W Polsce jest on uważany za zagrożony ze względu na jego małą liczebność. Najczęściej rośnie na polach uprawnych, łąkach oraz brzegach rzek. Znajdziesz go także na ugorach i miedzach. Zaliczany jest do archeofitów.
Jaskier polny – wygląd i krótka charakterystyka
Jaskier polny najczęściej wyrasta, w zależności od warunków, w których się znajduje, na wysokość od 20 do 30 cm. Niektórzy przedstawiciele mogą osiągnąć nawet 50 cm. Pokrój tej rośliny jest wzniesiony i rozłożysty, czasem krzaczasty. Łodyga chwastu może być pokryta niewielkimi włoskami. Dolne liście łodygowe są grubo ząbkowane. Górne natomiast są trójdzielne. Kwiatki jaskra są drobne i żółte lub bladożółte. Ich średnica zwykle wynosi 12 milimetrów. Osadzone są one na długich i owłosionych szypułkach.
Jaskier nie ma zbyt dużych wymagań, które byłyby niezbędne do jego funkcjonowania. Potrzebne jest mu nasłonecznione stanowisko, najlepiej bez wiatru. Gleba powinna być umiarkowanie wilgotna z odczynem zasadowym. Gatunek ten kwitnie w ciągu trzech miesięcy – od maja do lipca. Najczęściej jest to roślina jednoroczna.
Zagrożony Jaskier polny – dlaczego to roślina trująca?
Za właściwości trujące wszystkich jaskrów odpowiada substancja, która się w nich znajduje. Ranunkulina, od której pochodzi nazwa łacińska gatunku, powoduje silne dolegliwości.
Spożycie najmniejszej ilości tego kwiatu przez człowieka lub jakiekolwiek zwierzę, będzie skutkowało m.in. wymiotami i biegunką. Pojawią się również objawy paraliżu wraz ze skurczami. Spowodowane jest to niekorzystnym działaniem na układ nerwowy. Kontakt jaskra ze skórą również nie jest wskazany – jego sok powoduje bolesne podrażnienia.
Zapewne nikt nie chciałby uprawiać tego gatunku na swoim podwórku z racji jego trujących właściwości. Niemniej jednak ma on kilka przydatnych zastosowań, o których warto wiedzieć.
Ranunculus arvensis – zastosowanie
Obecnie prowadzone są badania w związku z działaniem antyoksydacyjnym jaskra polnego. Dawniej, w starożytnej medycynie był on stosowany, jako środek przeciwreumatyczny. Dziś potwierdzone są właściwości bakteriostatyczne. Stosowany jest więc przy hamowaniu rozwoju niektórych bakterii oraz w celu ograniczenia kiełkowania zarodników grzybów.
Jaskier polny – jak go zwalczać?
Ten gatunek z rodziny jaskrowatych niekorzystnie wpływa na uprawy lnu czy zbóż ozimych, takich jak:
- jęczmień,
- rzepak,
- żyto,
- pszenica,
- wyka,
- rzepik,
- pszenżyto.
Aby uniknąć ich zachwaszczenia, warto zachować ostrożność i zapobiegać, nim problem już się pojawi.
Jak zapobiegać?
Głównym powodem, dla którego chwasty pojawiają się na twoich uprawach, jest zanieczyszczony materiał siewny. Przed sadzeniem, ziarna powinny zostać dokładnie oczyszczone. Produkowane są nowoczesne urządzenia, które perfekcyjnie przygotują materiał, do siewu. Zakup takiej maszyny znacznie zmniejsza ryzyko pojawienia się jaskra polnego na twoich uprawach.
Jeśli szkodniki jeszcze nie wyrosły, a ty martwisz się o bezpieczeństwo swoich upraw, skorzystaj z produktów do ochrony roślin. Ich wykorzystanie pozwoli ci spać spokojnie, bez obawy, że chwasty pojawią się na twoich zbożach.
Jak eliminować?
Gdy szkodliwe rośliny zaczynają wyrastać, ważna jest wczesna reakcja. Do zwalczania wyrośniętych już jaskrów najlepiej sprawdza się specjalne środki chemiczne zwalczające chwasty. Mogą to być np. herbicydy selektywne lub totalne.
