Szarłat szorstki (Amaranthus retroflexus) to roślina z rodziny szarłatowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej, jednak obecnie uznawany jest za gatunek kosmopolityczny. Sprawdź, jakie są jego najważniejsze cechy.
Szarłat szorstki, powszechnie znany jako amarantus, przez większość osób uznawany jest za uciążliwy chwast. Z drugiej strony jednak wykorzystywany jest w ziołolecznictwie, a zawarte w nim cenne składniki aktywne mają bardzo szerokie działanie prozdrowotne. W tym artykule znajdziesz więc zarówno informacje o tym, jak uprawiać tę roślinę, jak i w jaki sposób skutecznie ją zwalczać.
Szarłat szorstki – charakterystyka
Łodyga szarłata jest wysoka, gruba i zielona, chociaż niekiedy wyróżnia się czerwonawym ubarwieniem. Pokryta jest krótkimi, ale bardzo sztywny włosami i zakończona kłosem. Roślina standardowo osiąga od 80 do nawet 100 cm wysokości. W bardzo dobrych warunkach może dorastać do nawet 130 cm.
Liście są pofalowane i mają klinowatą nasadę. Są jasnozielone, ale spodnia strona blaszki liściowej ma czerwone zabarwienie. Amarantus kwitnie od przełomu czerwca i lipca aż do października. Wówczas na bezlistnym szczycie pędu pojawiają się kwiatostany mające formę wiechowatorozgałęzionych nibykłosów.
Roślina wytarza ogromne ilości nasion – nawet po 6 tysięcy w jednym egzemplarzu. Mają one formę soczewkowatą i charakteryzują się wyjątkowo długą plennością, która może wynosić nawet cztery dekady!
Szarłat szorstki – szkodliwość dla roślin użytkowych
Amarantus jest bardzo pospolitym jednorocznym chwastem, który stanowi jednak poważne zagrożenie dla roślin uprawnych. Najważniejszym powodem jest jego duża ekspansywność i odporność. Za pomocą swoich grubych i silnych korzeni pobiera z gleby mnóstwo wody oraz sili mineralnych, jednocześnie ograniczając dostęp do nich roślinom użytkowym.
Nie bez znaczenia jest także fakt, że szarłat szorstki to roślina żywicielska wielu patogenów groźnych dla upraw. Mowa tu przede wszystkim o chrościku buraka oraz wielu patogenach grzybowych. Największe szkody czyni w uprawach:
- buraków cukrowych;
- kukurydzy;
- zbóż jarych;
- rzepaku;
- roślin strączkowych;
- pomidorów.
Szarłat szorstki – zwalczanie
Niestety szarłat szorstki to chwast niezwykle trudny do zwalczenia. Jest odporny na wiele herbicydów, a jego nasiona mogą kiełkować nawet po czterdziestu latach od wypadnięcia z siewki. Populacja amarantusa stale rośnie, często zanieczyszczając materiał siewny.
Bardzo ważna jest profilaktyka. Roślinę trzeba regularnie usuwać nie tylko z pól uprawnych, ale także z rowów, miedz i nieużytków. Nasiona mogą przenosić się bowiem na bardzo duże odległości. W przypadku dużych pól uprawnych trzeba wykorzystać konkretne środki ochrony roślin, które przeznaczone są do eliminacji właśnie tej rośliny. Najlepiej sprawdzą się te na bazie erofumesatu lub desmedifamu,
Szarłat szorstki – właściwości lecznicze
Z drugiej strony warto wspomnieć o tym, że amarantus jest również bardzo cenionym surowcem zielarskim. Młode rośliny można jeść na surowo, starsze należy poddać obróbce termicznej. Szarłat szorstki ma działanie antybakteryjne, przeciwzapalne i przeciwpasożytnicze. Wykorzystuje się go w bardzo szerokim spektrum problemów zdrowotnych – od przemęczenia przez zastoje moczu aż po stany zapalne macicy.
Z badań naukowych wiadomo, że opisywana roślina zawiera w sobie:
- garbniki;
- sole mineralne;
- witaminę C;
- związki krzemu;
- fitosterole.
Szarłat szorstki – uprawa
Jeżeli chcesz uprawiać amarantusa w swoim ogrodzie z pewnością nie będziesz miał z tym problemu. Roślina kiełkuje późną wiosną i ukorzenia się niezwykle szybko. Preferuje gleby odpowiednio wilgotne, lekkie i przepuszczalne a także bogate w sole mineralne (przede wszystkim w azot). Najlepiej rośnie na stanowiskach ciepłych i nasłonecznionych. Rozsiewa się sam i robi to niezwykle skutecznie.
Podsumowanie
Szarłat szorstki (Amaranthus retroflexus), czyli amarantus to bardzo powszechna roślina, którą swoja nazwę zawdzięcza szorstkiej owłosionej łodydze. Ma szerokie właściwości lecznicze, jednak obecnie uznawany jest przede wszystkim za bardzo uporczywy i groźny dla roślin użytkowych chwast. Lubi gleby zasobne w azot, a jego silny korzeń palowy pobiera mnóstwo soli mineralnych z gleby.
