Inna nazwa popularnych astrów z rodziny (Asteraceae) to marcinki. Kwiaty cechuje niezwykła uroda, a ich rodzaj obejmuje ok. 250 gatunków, które rosną na terenach półkuli północnej. Należy podkreślić, że astry bylinowe nie są powiązane z tymi, które wydają kwiaty latem (astry chińskie). To jedne z najchętniej wybieranych roślin, bo ożywiają jesienny ogród, dodając mu trochę letniego blasku. Ponadto uchodzą za rośliny niewymagające i łatwe w uprawie. Przeczytaj i dowiedz się, jak dbać o te niezwykłe kwiaty.
Geneza nazwy marcinki – kwiaty o ludzkim imieniu
Starożytni Grecy nazywali te rośliny astrami, czyli gwiazdami. Nawiązywali w ten sposób do oryginalnego kształtu i urody kwiatów (koszyczek kwiatowy ma gwieździsty kształt). Natomiast w tradycji polskiej astry nazywane są marcinkami lub michałkami, wskazując w ten sposób unikatowość tych roślin, które zazwyczaj zakwitają na św. Marcina i św. Michała – 24 października.
Uprawa i pielęgnacja rośliny
Chcesz posadzić Marcinki? Kwiaty są wyjątkowo wdzięczne w uprawie, więc nie musisz obawiać się porażki. Najlepiej rosną na stanowisku dobrze nasłonecznionym, ewentualnie w półcieniu, ale ważne jest, żeby roślina była osłonięta od wiatru. Astry wymagają podłoża żyznego, przepuszczalnego, bogatego w wapń i stale wilgotnego. Gleba powinna mieć odczyn zasadowy lub obojętny. Marcinki źle znoszą suszę, dlatego wymagają regularnego, ale umiarkowanego podlewania. Nadmiar wody może wywołać chorobę grzybową. Do podlewania najlepiej używać wody odstanej lub deszczówki. Podlewaj roślinę wczesnym rankiem lub późnym wieczorem, kierując strumień na korzenie, dzięki temu podłoże będzie dłużej wilgotne i nie dojdzie do uszkodzenia liści oraz korzeni.
Choroby astrów jesiennych
Zdecydowanie najpoważniejszym zagrożeniem dla marcinków jest mączniak prawdziwy astrowatych i zgorzel naczyń. Pierwsza choroba objawia się białym nalotem na liściach, który tworzy grzybnie i zarodniki. W efekcie kwiaty są zdeformowane, a rozwój rośliny jest znacznie spowolniony. Aby się go pozbyć, należy usunąć zarażone części rośliny i spalić. Na koniec roślinę trzeba spryskać preparatem grzybobójczym.
Zgorzel naczyń powoduje żółknięcie krzewu, brunatnienie dolnej części rośliny, a na koniec całkowite zamieranie marcinka. To dolegliwość odglebowa, więc zainfekowane rośliny trzeba będzie przesadzić w inne miejsce, jeżeli w pobliżu rosną inne kwiaty, warto rozważyć również dla nich zmianę miejsca.
Nawożenie
Nawozy należy aplikować w okresie wegetacyjnym marcinka. Jednak, jak ze wszystkim i z tym należy zachować umiar, bowiem częstą przyczyną chorób astrów jest przenawożenie azotem. Z tego powodu zaleca się stosowanie preparatów organicznych, np. kompostu.
Kwitnienie
Niebywałą zaletą marcinków są ich piękne kwiaty, które pojawiają się stosunkowo późno, bo kwitną od sierpnia do października. Astry zakwitają dopiero wtedy, kiedy letnie rośliny kończą swoje kwitnienie, dzięki czemu ogród do późnej jesieni cieszy feerią barw. W zależności od prezentowanej odmiany różnią się one kolorami, najczęściej spotykane barwy to: fioletowy, niebieski, różowy, biały i karminowy.
Pielęgnacja marcinków wymaga ścinania łodyg po zakończeniu kwitnienia. Przekwitłe pędy należy przyciąć ostrym sekatorem kilka centymetrów nad powierzchnią ziemi. Jeżeli odcięte łodygi nie mają oznak mączniaka lub innego szkodnika można je wrzucić do kompostu, w innym przypadku należy je spalić. Wyjątek stanowią astry krzaczaste, które tworzą kwiatowy dywan, który po przekwitnieniu trzeba przyciąć do połowy wysokości.
Astry bylinowe – rozmnażanie
To niezwykle prosta czynność, ponieważ marcinki można rozmnożyć poprzez podział starszej rośliny. Wykonuj to wiosną, najlepiej w kwietniu lub maju. Wykopaną bryłę korzeniową oczyść z ziemi, podziel i zasadź w wybranym miejscu. Astry jesienne nie wymagają przesadzania, w jednym miejscu mogą rosnąć i obficie kwitnąć przez kilka lat.
Jak sadzić astry?
Jeżeli dysponujesz młodymi sadzonkami, to najlepszą porą roku na ich sadzenie jest wiosna, a konkretnie przełom kwietnia i maja. Jeżeli rozkrzewiasz astra ze starszej byliny, możesz to robić jesienią. Roślina powinna się ukorzenić, przezimować i zakwitnąć w następnym sezonie. Najlepiej posadzić je w sporych odstępach, ponieważ zbyt gęste nasadzenie w wilgotnym i nieprzepuszczalnym podłożu sprzyja rozwojowi chorób grzybowych. Poza tym pokrój rośliny wymaga odpowiedniej ilości miejsca, żeby mogła swobodnie się rozrastać do maksymalnych rozmiarów. Dlatego należy sadzić kwiaty co 30 cm.
Gatunki i odmiany marcinków
Astry zwane marcinkami to naprawdę ogromny zbiór różnorakich gatunków i odmian roślin. Prezentujemy kilka, naszym zdaniem, najciekawszych kwiatów jesiennych:
Aster nowoangielski (Symphyotrichum novae-angliae)
Gatunek krzaczasty, który tworzy zwarte kępy, dorastające aż do 200 cm wysokości.
- „Andenken am Alma Potschke” – bordowa;
- „Treasure” – fioletowa;
- „Purple Dome” – odmiana karłowa o intensywnie wybarwionych płatkach.
Aster gawędka (Aster amellus)
Gatunek objęty całkowitą ochroną. To niska roślina, bo dorasta zaledwie do 60 cm wysokości. Ciekawe odmiany to:
- „Blue King” – niebieska;
- „Rudolf Goethe” – fiołkowoniebieska;
- „Breslau” – ciemnofioletowa.
Aster nowobelgijski (Aster novi-belgii)
Wysokie odmiany astrów które, dorastają do 160 cm.
- „Starletta” – fioletowa;
- „Andenken an Alma Potschke” – różowa;
- „Mount Everest” – biała.
Aster wrzosolistny (Aster ericoides)
Charakteryzują go mocno rozgałęzione pędy i cienkie, wąskie liście. Zakwita na biało, niebiesko i różowo.
Aster wąskolistny (Aster sedifolius)
Jego gałązki są pokryte wąskimi listkami, które tworzą efektowne, miękkie poduchy marcinka. Kwiaty są w odcieniach jasnego fioletu.
Aster frikarta (Aster x frikartii)
To wyjątkowy aster, bo jedyny, który nie zimuje w naszym klimacie.
Marcinki – kwiaty te są niezwykle proste w uprawie i mają niewielkie wymagania. Zatem to świetny wybór dla osób, które nie chcą poświęcać zbyt dużo czasu na prace ogrodowe przy rabatach. Wystarczy podstawowa pielęgnacja ogrodowa, aby sadzonki mogły się pięknie rozrastać i zdobić ogród. Nie można też zapomnieć, że te odmiany astrów nadają się na kwiaty cięte, z których można stworzyć zapierający dech w piersiach bukiet dla ukochanej osoby.
