Tatarak zwyczajny, in. tatarak pospolity to bylina wodna, która może być uprawiana w przydomowych ogródkach, a dokładniej oczkach wodnych. Kłącza rośliny posiadają szereg właściwości leczniczych, dzięki którym wykorzystywana jest jak surowiec do produkcji niektórych leków. Dowiedz się więcej na jej temat!
Tatarak zwyczajny ( Acorus calamus) jest rośliną znaną i wykorzystywaną w ziołolecznictwie od bardzo dawna. Z leczniczych właściwości kłaczy tataraku korzysta również współczesna medycyna. Substancje w nich zawarte wykorzystywane są m.in. do zwalczania zaburzeń układu pokarmowego, układu moczowego i nerwowego. Olejek pozyskiwany z kłączy tataraku (olejek tatarakowy) dzięki właściwościom bakteriobójczym i przeciwzapalnym stosowany jest do zwalczania niektórych chorób skóry. Poza swoimi cennymi właściwościami, tatarak jest rośliną, która zasadzona w zbiornikach wodnych bardzo dobrze się prezentuje. Warto mieć ją w swoim ogrodzie, tym bardziej, że nie wymaga szczególnej pielęgnacji i jest łatwa w uprawie.
Tatarak zwyczajny – cechy charakterystyczne rośliny
Tatarak zwyczajny (Acorus calamus), zwany też tatarskim zielem zalicza się do grupy bylin bagiennych. Jego cechą charakterystyczną jest specyficzny, bardzo cynamonowy aromat, który wydzielają jego kwiatostany z wyglądu przypominający kolby. Tworzą je drobne, żółtozielone kwiatki. Kwiatostany tataraku osadzone są na długich, sięgających 1 metra wysokości łodygach, które u podstaw są lekko czerwone. Długość kolbowatego kwiatostanu sięga zazwyczaj 10 – 15 cm. Z łodyg wyrastają ostro zakończone liście, o mieczowatym kształcie. Tatarak nie zawiązuje nasion. Kłącza rośliny znajdujące się pod wodą, dość mocno się rozrastają. Z wyglądu są walcowate.
Tatarak zwyczajny – zasady uprawy
W naturalnym środowisku tatarak zwyczajny występuje na podmokłych terenach, w otoczeniu zbiorników wodnych. Roślina ta bardzo dobrze odnajduje się również w uprawie. Najlepiej zasadzać ją nad oczkiem wodnym lub innym zbiorniku ze stojącą wodą, której głębokość sięga około 20 cm, w dobrze nasłonecznionym miejscu. Roślinę zaleca się sadzić w kępach, wówczas prezentuje się najbardziej efektownie. Ukorzenione fragmenty kłącza rośliny należy wysadzać wiosną lub jesienią. Tatarak nie wymaga specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. W zasadzie ograniczają się one jedynie do przeprowadzenia na wiosnę tzw. cięcia odmładzającego. Roślina jest odporna na szkodniki i choroby, co sprawia, że z jej uprawą z powodzeniem poradzi sobie każdy, nawet mało doświadczony ogrodnik.
Zastosowanie kłącza tataraku
Tatarak zwyczajny jest rośliną o szerokim zastosowaniu, które nie ogranicza się tylko i wyłącznie do walorów estetycznych. Ze względu na swoje liczne prozdrowotne właściwości, kłącza tataraku wykorzystuje się jako surowiec leczniczy. Aby móc skorzystać z ich dobroczynnego działania, należy zebrać je w okresie od wiosny do jesieni, a następnie wysuszyć w temperaturze około 35 stopni Celsjusza. Najwięcej właściwości prozdrowotnych wykazują kłącza roślin dwu i trzy letnich. Ścięte rozgałęzione kłącza, należy starannie oczyścić i umyć, a następnie pociąć na mniejsze 20 cm pędy.
Ważne, aby kłącza przecinać podłużnie na mniejsze odcinki. Tak przygotowane, zaleca się rozłożyć w takim miejscu aby miały zapewniony swobodny przepływ powietrze. Wysuszone kłącza należy przełożyć do szczelnie zamkniętych pojemników i przechowywać w suchym i zaciemnionym miejscu przez rok. Po tym czasie tracą one swoje prozdrowotne właściwości.
Tatarak zwyczajny wykorzystuje się przede wszystkim do zwalczania dolegliwości ze strony układu pokarmowego, do których należą m.in.:
- kolka jelitowa;
- brak apetytu;
- zaburzenia w wydzielaniu kwasów żołądkowych;
- problemy trawienne.
W połączeniu z innymi ziołami leczniczymi, działanie rośliny wykorzystuje się także do zwalczania zaburzeń w obrębie układu moczowego oraz układu nerwowego. Ponadto olejek pozyskiwany z kłączy rośliny pomaga zwalczać choroby skóry. Można stosować go zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, na przykład przygotowując z jego udziałem kąpiel ziołową. Zastosowany w kąpieli nie tylko pomoże zredukować dyskomfort odczuwany na skutek chorób skórnych, w tym również uciążliwy świąd, ale też będzie działał relaksacyjnie, przynosząc przyjemne odprężenie. Z kolei żucie wysuszonych kłączy zaleca się wszystkim osobom, które chcą rzucić palenie.
Na bazie odwaru z kłączy tataraku przygotowuje się też różnego rodzaju syropy, w tym nalewki oraz likiery.
Na co uważać?
Tatarak zwyczajny to roślina wodna o licznych właściwościach prozdrowotnych. Jednak korzystając z jej leczniczego działania, należy zachować stosowne środki ostrożności. W olejkach eterycznych tej rośliny znajduje się bowiem toksyczna substancja (beta azaron), która spożywana w nadmiarze działa rakotwórczo. Dlatego też zarówno przetwory przygotowywane z tataraku, jak i wszelkiego rodzaju lecznicze specyfiki sporządzane z jego wywaru, należy stosować z umiarem, nie przekraczając zalecanych dawek.
Ponadto tatarak zwyczajny jest rośliną o właściwościach halucynogennych, co oznacza, że spożywanie go w dużych ilościach, znacznie przewyższających zalecane normy, może przyczyniać się do wystąpienia omamów wzrokowych.
Tatarak zwyczajny to bylina bagienna, która poza tym, że zachwyca swoim wyglądem, posiada też szereg właściwości leczniczych. Jest prosta i mało wymagająca w uprawie. Bardzo dobrze odnajduje się w przydomowych stawach oraz oczkach wodnych, stając się ich ozdobą. Odwar na przykład w postaci nalewki pomaga uporać się z dolegliwościami trawiennymi. Lecznicze właściwości rośliny bywają wykorzystywane też do poprawy funkcjonowania układu moczowego i nerwowego. Aby móc z nich korzystać w bezpieczny sposób nie należy przekraczać zalecanej dawki.
