Buk to potężne i piękne drzewo, które zna chyba każdy. Niestety, nie jest ono wolne od pasożytów. Najbardziej znanym jest zdobniczka bukowa (Phyllaphis fagi), powszechna w naszej części Europy mszyca z rodziny zdobniczkowatych. Jest niewielka, ale bardzo szkodliwa. Z poniższego artykułu dowiesz się wszystkiego, co warto o niej wiedzieć, aby rozpoznać ją i zwalczać!
Zapamiętaj!
- Zdobniczka bukowa to mszyca, która żeruje na liściach buku
- Można ją zobaczyć gołym okiem. O jej obecności świadczy biały, lepki, woskowaty nalot na spodach liści
- Zdobniczki wylęgają się z jaj na przełomie kwietnia i maja
- Hamują wzrost rośliny i osłabiają jej odporność ⚠️
- Aby zwalczyć zdobniczkę bukową, trzeba opryskać potencjalnie zarażone drzewa przed końcem kwietnia (zanim pojawią się liście)
Zdobniczka bukowa – jak wygląda?
Zdobniczka bukowa to jednodomny pasożyt. Bytuje wyłącznie na buku pospolitym oraz jego odmianach. Tak jak wszystkie mszyce, jest bardzo malutka, jednak widoczna gołym okiem (szczególnie wtedy, kiedy występuje grupowo).
Zdobniczka żeruje na spodniej części liścia tuż przy końcówce pędu. Charakterystyczny dla tego pasożyta jest biały i lepiący się woskowaty nalot, który można zobaczyć w maju.
Zdobniczka bukowa – cykl życiowy
Zdobniczka bukowa zimuje w postaci jaj wewnątrz kory bardzo blisko pędu. Jaja składane są przez samice na łuski pająków. Wylęg następuje razem z rozwojem liści, czyli na przełomie kwietnia i maja. Cykl dorastania trwa około trzech tygodni. Organizmy te rozwijają się i rozmnażają dzieworodnie przez trzy pokolenia.
Zdobniczka bukowa – jakie są skutki jej występowania?
Jeżeli na terenie twojego ogrodu rosną buki, musisz bardzo uważać na mszyce zdobniczki. W niewielkich ilościach nie są bardzo szkodliwe, jednak ich liczebność wzrasta lawinowo.
Same w sobie nie prowadzą one do chorób u drzew. Czy to jednak oznacza, że mszyce są niegroźne? Bynajmniej. Niestety, ich bytowanie na roślinach doprowadza do zahamowania ich wzrostu i ogólnego osłabienia. Co za tym idzie, drzewa są mniej odporne na różnego rodzaju choroby.
Dlaczego zdobniczkę warto eliminować?
Szczególnie niebezpieczne są grzyby, dla których wydzielana przez mszyce spadź jest idealnym środowiskiem do rozwoju.
Nie da się także ukryć, że zaatakowane przez zdobniczkę bukową drzewa są zdecydowanie mniej okazałe od tych zdrowych. Ich wartość estetyczna znacznie się obniża, co jest szczególnie widoczne w parkach oraz dużych i wystawnych ogrodach.
Zdobniczka bukowa – zwalczanie
Zwalczenie zdobniczki bukowej należy rozpocząć przed sezonem, czyli w momencie, kiedy drzewa nie mają jeszcze liści. Ostatni moment, żeby tego dokonać, przypada na sam koniec kwietnia.
Nie istnieją żadne skuteczne domowe sposoby na tego pasożyta. Potencjalnie zainfekowane drzewa trzeba opryskać specjalnie przygotowanym preparatem olejowym o temperaturze powietrza.
Jeżeli buki są bardzo mocno zainfekowane, dobrym rozwiązaniem może okazać się zbieranie chorych liści i palenie ich. Nic nie zastąpi jednak oprysku.
SOS dla buku
Pamiętaj, że pod korą każdego drzewa mogą bytować jaja pasożytów. Jeśli dotąd nie robiłeś profilaktycznych oprysków na przełomie lutego i marca, zacznij to robić po wyeliminowaniu zdobniczki. Jeśli już bytuje ona na Twoim drzewie i zahamowała jego przyrost, musisz działać szybko.
Użyj środka ochrony roślin, który działa nie tylko miejscowo, ale systemicznie – wchłania się i krąży w sokach rośliny. Może to być Mospilan 20 SP lub Polysect 005 SL. Oprysk takimi środkami wykonuje się późnym wieczorem, w bezdeszczową pogodę, kiedy drzewo już nie kwitnie.
Zdobniczka bukowa – podsumowanie
Zdobniczka bukowa to mszyca, która bytuje po zewnętrznej stronie liści buku. Uszkadza je i hamuje rozwój drzewa, sprawiając, że wygląda ono o wiele mniej estetycznie. Zwalczanie tego pasożyta trzeba rozpocząć jeszcze przed okresem wegetacyjnym buku. Domowe sposoby raczej nie okażą się tutaj skuteczne. Zdecydowanie lepszym pomysłem będzie dokonanie oprysku za pomocą specjalnie kupionego do tego celu preparatu olejowego.
Najczęściej zadawane pytania
Dlaczego buk usycha?
Liście buku mogą usychać z różnych powodów. Jeśli dzieje się to nagle, przyczyną może być poparzenie słoneczne. Z kolei nadmiar wilgoci w glebie może prowadzić do tego, że korzenie obumrą i przestaną pobierać wodę, a nadziemna część drzewa uschnie. Za zwiędłe liście mogą też odpowiadać szkodniki, takie jak zdobniczka bukowa czy zwójka bukóweczka.
Kiedy pryskać buki?
Jeśli na buku żeruje zdobniczka, trzeba go opryskać w okresie bezlistnym, aby zniszczyć zimujące jaja i wylęgające się larwy. Pomoże w tym preparat olejowy. Jeśli część szkodników przetrwa ten oprysk, w okresie wegetacji można je zwalczać dodatkowo za pomocą preparatu układowego.
Czym pryskać drzewa liściaste?
Wszystkie drzewa liściaste można opryskiwać olejem parafinowym. Sprawdzi się on także na iglakach. Jeśli wolisz naturalne rozwiązania, polecamy preparaty oparte na oleju rydzowym, który działa podobnie – odcina pasożytom dostęp do tlenu.
