Leszczyna pospolita to znana z polskich parków i ogrodów roślina, która wytwarza owoce zwane orzechami laskowymi. Jakie inne odmiany krzewu można spotkać i jakie warunki uprawy należy im zapewnić? Poznaj bliżej ten ozdobny gatunek.
Orzechy laskowe to popularny element diety zasobny w rozmaite mikroelementy, np. wapń czy potas, a także witaminy z grupy A, PP oraz C. Warto zatem posadzić leszczynę we własnym ogrodzie i cieszyć się jej smacznymi owocami. Spożywanie owoców leszczyny może pomóc z odwapnieniem zębów. Ciekawe właściwości wykazuje także drewno leszczyny. Poznaj charakterystyczne cechy rośliny, a także jej wymagania co do stanowiska i podlewania. Jak zapewnić leszczynie piękny i efektowny wzrost?
Leszczyna i jej cechy charakterystyczne
Najpopularniejszym gatunkiem tej rośliny jest leszczyna pospolita, która występuje właściwie na terenie całej Europy poza Skandynawią. W Polsce można ją spotkać zarówno na nizinach, jak i wyższych partiach terenu, do 1000 metrów n.p.m. Jako krzew może osiągać ok. 5 metrów wysokości, ale występuje także jako drzewo. Niezależnie od formy leszczyna żyje zwykle nie dłużej niż 80 lat.
Owoce leszczyny są niezwykle pożyteczne i zdrowe dla naszego organizmu. Popularne orzechy laskowe zawierają w sobie duże ilości fosforu, magnezu oraz żelaza. Z kolei jako roślina ozdobna wytwarza duże pojedyncze liście (o wielkości nawet 10 cm) posiadające delikatne, jasne włoski. Mają one owalny kształt (niemal sercowaty), a na szczycie są ostro zakończone. Jesienią zmieniają barwę z intensywnie zielonej na brązową i z czasem całkowicie opadają. Okres kwitnienia leszczyny przypada na czas między lutym a kwietniem, wytwarzając zarówno kwiatostany męskie, jak i żeńskie. Pierwsze z nich nazywane są popularnie kotkami i zwisają one w dół gałęzi, natomiast kwiaty żeńskie ukrywają się w pączkach.
Owoce leszczyny
Owocowanie krzewu czy drzewka leszczynowego odbywa się najwcześniej w trzecim roku od jego posadzenia. Z jednego okazu można zebrać ok. 3 kg orzechów. Są one zwykle zamknięte w twardej, brązowej łupinie i dojrzewają zwykle w sierpniu i wrześniu. Rosną w grupkach po ok. 4 sztuki i osiągają wielkość ok. 2,5 cm.
By jak najdłużej zachować właściwości owoców leszczyny, należy je przechowywać w zaciemnionym miejscu w zamkniętym pojemniku, ale najlepiej z naturalnego tworzywa. Na orzechy laskowe bardzo negatywnie wpływa światło słoneczne, które sprawia, że szybko jełczeją. Warto wiedzieć, że leszczyna rosnąca stale w cieniu będzie wytwarzała mniejszą ilość owoców.
Uprawa leszczyny w ogrodzie
W Polsce spotkać można zarówno typowo dekoracyjne odmiany leszczyny, jak i sadownicze. Jeśli chodzi o ich uprawę, należy im zapewnić wilgotne, jednak nie podmokłe stanowisko. Leszczyna nie znosi także zbyt dużej suszy. Do jej uprawy nadaje się zatem niemal każda typowa ziemia ogrodowa. Drzewo czy krzew leszczynowy rozwinie się zarówno w pełnym słońcu, jak i na stanowisku bardziej zacienionym. Rośliny te często można spotkać nawet w miejskich ogrodach czy na podwórkach, ponieważ dobrze znoszą wszelkie zanieczyszczenia. Ponadto nie przeszkadzają im wysokie mrozy.
Leszczyny nie trzeba specjalnie pielęgnować. Co kilka lat można ewentualnie wyciąć kilka gałęzi z wnętrza krzewu, by nie był zbytnio splątany.
Sadzenie i rozmnażanie
Leszczynę najlepiej sadzić w październiku, ponieważ o tej porze krzewy najlepiej się ukorzeniają. W przypadku ostrej zimy rośliny należy jednak ochronić kopczykami. Przesadzanie wiosną należy przeprowadzić w momencie, kiedy gleba odpowiednio się rozmarznie. Po tym zabiegu należy jednak obficie podlewać okazy. Kiedy wiosna jest wyjątkowo sucha, podlewa się je nawet co 10 dni. Warto wiedzieć, że najlepiej i najszybciej przyjmują się dwuletnie sadzonki leszczyny.
Ciekawe odmiany leszczyny
Na szczególną uwagę zasługują następujące odmiany:
- leszczyna „Barceloński” – regularnie i obficie owocująca roślina, wykazująca dużą odporność na zimno. Krzew ten wytwarza rozłożystą koronę i duże, soczyste orzechy;
- leszczyna pospolita „Contorta”– posiada poskręcane pędy oraz liście i dzięki temu ma wyjątkowo ozdobną wartość. Wygięte pędy szczególnie ciekawie wyglądają zimą i wczesną wiosną (wtedy widać na nich charakterystyczne żółte bazie);
- leszczyna pospolita „Pendula” – w tym wypadku pędy przewieszają się łukowato i w ten sposób układają się w kształt parasola. Przybiera zwykle formę niewielkiego drzewka;
- leszczyna południowa „Purpurea” – charakteryzuje się okrągłymi liśćmi w barwie ciemnoczerwonej w czasie wegetacji.
Drewno leszczynowe
Drewno tej rośliny ma kolor jasnobrunatny, a czasem przybiera barwę czerwonawą. Nie jest szczególnie twarde. Ze względu na tę cechę wytwarza się z niego węgiel rysunkowy dla plastyków. Dawniej z leszczynowych prętów produkowano wędki. Były doskonale giętkie i nadawały się do tego celu. Leszczyna przydaje się również do wyplatanych mebli ogrodowych czy ogrodzeń.
Leszczyna może przybierać kształt kilkumetrowego drzewa lub krzewu. To roślina o walorach ozdobnych, ale wytwarza także smaczne owoce, których spożywanie niesie za sobą wiele właściwości odżywczych. Popularne orzechy laskowe zawierają wiele witamin, a także magnez, fosfor czy wapń. Warto zatem uprawiać leszczynę we własnym ogrodzie czy podwórku, by czerpać z niej jak najwięcej korzyści.
