Jałowiec pospolity (Juniperus communis) jako krzew jest często spotykaną ozdobą w polskich ogrodach. Rośnie też dziko na nieużytkach, w lasach i na mokradłach. Co wiesz o tej roślinie? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, jak wygląda jałowiec oraz jak go pielęgnować, by prawidłowo się rozwijał.
Jak wygląda jałowiec pospolity?
Juniperus communis jest rośliną iglastą o umiarkowanej wysokości (drzewa do 15 metrów). Charakteryzuje się kolumnową budową pnia i obecnością piramidalnych szczytów. Jałowiec pospolity ma szarozielone liście w formie krótkich (1,2–1,5 mm) igiełek, które obumierają po trzech latach. Rosną w formie okółków wokół łodygi w grupach po trzy. Między nimi pojawiają się charakterystyczne owoce w formie szyszkojagód. U młodych okazów kora jest czerwonobrunatna, a z wiekiem przechodzi w szarobrunatną o widocznej popękanej strukturze.
Jałowiec – krzew o niewielkich wymaganiach
Duża odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne i niskie wymagania glebowe sprawiają, że jałowiec pospolity jest raczej łatwy w uprawie. Bardzo dobrze zaadaptuje się niemal na każdym podłożu, chociaż bardzo lubi gleby przepuszczalne i lekkie. Jeżeli w twoim ogrodzie ziemia jest ciężka, gliniasta lub iłowa, warto ją dodatkowo zmieszać z torfem i piaskiem lub podłożem do sadzonek. Mimo że jałowiec jest rośliną iglastą, nie musi mieć kwaśnego pH w glebie – dobrze odnajduje się w zasadzie na gruncie o różnych odczynach. Nie straszne są mu też odsłonięte przestrzenie oraz niskie temperatury.
Warunki do uprawy jałowca pospolitego
Co bardzo istotne, jałowiec zarówno jako krzew, jak i drzewo preferuje strefy wystawione na działanie słońca. Trudno mu rozwijać się w cieniu innych roślin. Dlatego wybierając stanowisko dla jałowca pospolitego, weź pod uwagę jego upodobania co do promieni słonecznych. Dodatkowo roślina ta nie lubi zbyt wilgotnego podłoża. Jej płytki system korzeniowy może mieć średnice nawet 4 metrów, dlatego staraj się nie dopuścić do jego przesuszenia.
Pielęgnacja i nawożenie jałowca pospolitego
Krzew jałowca rośnie niezwykle wolno, dlatego rzadko konieczne jest jego przycinanie. Jeśli jednak trzeba tego dokonać, najlepiej zrobić to wczesną wiosną lub latem. Łodygi jałowca nie lubią grubych i tępych ostrzy, bo rany po takim cięciu trudno będzie zabliźnić. Dlatego wykorzystuj tylko bardzo ostre i cienkie sekatory. Jałowiec pospolity zwykle nie wymaga nawożenia, ale można go wzmacniać nawozami raz na 3–4 lata. Dobrym zabiegiem pielęgnacyjnym i ochronnym będzie ściółkowanie, które dodatkowo zablokuje pojawianie się niechcianych chwastów.
Kwitnienie jałowca pospolitego
W polskich ogrodach sadzonki jałowca pospolitego kwitną zwykle dopiero po 5 latach od wzejścia. Przy czym okres ten może się wydłużyć do 8 lat, jeśli miejsce nie jest dostatecznie nasłonecznione. Roślina ta jest dwupienna, co jest widoczne w wyglądzie i momencie wschodzenia kwiatów żeńskich i męskich. Żeńskie egzemplarze są bardzo małe, o barwie zielonej i rosnące pionowo. Kwiaty męskie są nieco większe, o barwie żółtej i opadające ku dołowi. Zawiązywanie się kwiatostanów żeńskich przypada na wiosnę, a kwitnienie rozpoczyna się na przełomie kwietnia i maja. W przypadku egzemplarzy męskich ich pojawiania się występuje na rok przed kwitnieniem.
Jak należy rozmnażać jałowca pospolitego?
Jedną z możliwości uzyskania młodych siewek jest skorzystanie z nasion. Sposób ten jest jednak narażony na niepowodzenie, bo z nasion wyrasta bardzo niewiele młodych jałowców. Dlatego o wiele lepiej jest posłużyć się zdrewniałymi sadzonkami, które pobiera się z rosnącej w ogrodzie rośliny. Sadzonki jałowca pospolitego wymagają ukorzenienia się, a najlepiej jest do tego wykorzystać torf z piaskiem. Metoda ta jest zdecydowanie pewniejsza i dzięki niej istnieje bardzo duża szansa na uzyskanie zdrowych młodych okazów.
Jakie zastosowanie ma jałowiec pospolity?
Jałowiec pospolity ma szczególne znaczenie w ziołolecznictwie. W tym celu pobierane są z niego szyszkojagody, które mogą posłużyć do przygotowania:
- naparów;
- nalewek;
- win;
- syropów.
Szczególnie zaleca się ich wykorzystywanie w leczeniu zapalenia dróg moczowych. Mogą wspierać antybiotykoterapię przez zwalczanie odpornych na medykamenty bakterii. Olejki z szyszkojagód jałowca pospolitego mają działanie antybakteryjne, grzybobójcze, moczopędne i ściągające. Należy jednak pamiętać, że owoce drzewa jałowca mogą okazać się szkodliwe po przedawkowaniu.
Jak zbierać owoce jałowca pospolitego?
Najlepszy czas na zbiór szyszkojagód to okres po pierwszych przymrozkach. Dojrzałe owoce bardzo chętnie będą wtedy opadać z krzaków. Aby nie zniszczyć drobnych owoców podczas zbierania, najlepiej jest potrząsać drzewem jałowca, aby szyszkojagody same opadły. Po procesie zbioru należy je wysuszyć, jednak bez wystawiania na oddziaływanie wysokich temperatur.
Jałowiec pospolity to niewymagający, odporny i wiecznie zielony krzew. Wiesz już, jakie są podstawowe zasady uprawy i sadzenia tych roślin. Czy znajdzie się dla niej miejsce w twoim ogrodzie?
