Tabela – właściwości
Zagadnienie | Opis |
Jadalny czy nie? | Obecnie uznawany za gatunek trujący. Dawniej często zbierany jako grzyb jadalny. |
Sezon | Występuje jesienią i latem. |
Występowanie | Pospolity w lasach całej Europy. Rośnie pod różnymi gatunkami drzew. |
Wygląd | Kapelusz żółtobrązowy, czerwonobrązowy lub oliwkowy. Trzon gruby, pełny. |
Rozmiar | Kapelusz do 13 cm średnicy. Trzon 3-7 cm wysokości. |
Właściwości | Zawiera substancję, która u niektórych osób wywołuje silne zatrucie. |
Zastosowanie w kuchni | Ze względu na właściwości trujące nie zaleca się stosowania w kuchni. |
Cechy charakterystyczne krowiaka podwiniętego
Krowiak podwinięty ma kapelusz o średnicy dochodzącej do 13 cm. U młodych okazów jest on łukowaty i wyraźnie podwinięty. Starsze egzemplarze mają kapelusz płaski lub lekko wklęsły. Barwa kapelusza waha się od żółtej po czerwonobrązową. Trzon jest gruby, walcowaty, pełny. Miąższ zmienia barwę na czerwonobrązową po przecięciu. Blaszki są gęste, cienkie, żółtawe lub rdzawe. Grzyb rośnie w lasach w całej Polsce, zwłaszcza pod brzozami, dębami i olszami.
Historia klasyfikacji krowiaka
Krowiak podwinięty został po raz pierwszy opisany w 1786 roku przez Augusta Batscha, który nadał mu nazwę Agaricus involutus. Obecną nazwę naukową nadał mu w 1838 roku Elias Fries. Przez bardzo długi czas uważany był za grzyba jadalnego, co potwierdzały ówczesne atlasy grzybów. Jeszcze w latach 70. i 80. XX wieku uznawano go za jadalny lub przynajmniej niegroźny. Jednak pojawiające się przypadki silnych zatruć sprawiły, że obecnie zaliczany jest do grzybów trujących.
Ciekawostki
- Posiada wiele lokalnych nazw, m.in. olszówka, krowia gęba, świnka.
- Zatruł się nim śmiertelnie znany mykolog Julius Schäffer.
- W niektórych krajach nadal jest zbierany i spożywany mimo klasyfikacji jako grzyb trujący.
Podsumowanie
Krowiak podwinięty to pospolity grzyb występujący w lasach w całej Europie. Dawniej uznawany za jadalny, obecnie zaliczany jest do gatunków trujących ze względu na zawartą substancję chemiczną. Cechami charakterystycznymi są podwinięty brzeg kapelusza, gruby trzon oraz zmiana barwy miąższu na czerwonobrązową po przecięciu. Mimo klasyfikacji jako trujący, w niektórych regionach nadal jest zbierany i spożywany.