Tabela – właściwości
| Zagadnienie | Opis |
| Jadalny czy nie? | Lekko trujący, niedogotowany lub spożyty w większych ilościach powoduje nudności i wymioty. |
| Sezon | Od września do listopada. |
| Występowanie | Występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. W Polsce jest pospolity. |
| Wygląd | Kapelusz o średnicy 5-10 cm, początkowo dzwonkowaty, później płaski. Blaszki białe, później żółtoszare. Trzon walcowaty, 6-10 cm wysokości. |
| Rozmiar | Kapelusz 5-10 cm średnicy, trzon 6-10 cm wysokości. |
| Właściwości | Po pewnym czasie miąższ czerwienieje, zapach mydlany. |
| Zastosowanie w kuchni | Grzyb niejadalny, lekko trujący. |
Występowanie i siedlisko
Gąska mydlana występuje na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. W Polsce jest pospolita. Pojawia się od września do listopada, w lasach iglastych i mieszanych. Czasami występuje gromadnie. Rośnie pod jodłami lub sosnami.
Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały. Zarodniki gładkie, nieamyloidalne, szerokoelipsoidalne, o rozmiarach 5-7,5 × 3–5 μm. Cystyd brak, na strzępkach występują sprzążki.
Gatunki podobne
Gąska mydlana jest grzybem o bardzo zmiennym wyglądzie owocników, występuje w wielu odmianach, zawsze jednak ma mydlany zapach i czerwienieje (często te cechy ujawniają się dopiero po kilku godzinach). Podobna jest np. gąska niekształtna (Tricholoma portentosum), odróżniająca się jednak kapeluszem o odcieniu szarobrązowym, a nie zielonkawym. Od gołąbków różni się włóknistym i niełamliwym trzonem.
Ciekawostki
- Gąska mydlana cechuje się ogromną zmiennością barw u poszczególnych osobników – od białej do czarnobrązowej.
- Po uszkodzeniu blaszki czernieją.
- Zapach mydlany ujawnia się często dopiero po kilku godzinach od zerwania.
- Dawniej miała polską nazwę bedłka mydlana.
Podsumowanie
Gąska mydlana to pospolity w Polsce gatunek grzyba z rodziny gąskowatych. Rośnie od września do listopada w lasach iglastych i mieszanych. Cechuje się dużą zmiennością wyglądu. Jest lekko trująca, więc nie zaleca się jej spożywania. Łatwo ją rozpoznać po mydlanym zapachu i czerwienieniu miąższu.
Foto główne: Jerzy Opioła via Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
