Tabela – właściwości
zagadnienie | opis |
Jadalny czy nie? | Niejadalny, ma bardzo gorzki smak. |
Sezon | Owocniki przez cały rok. |
Występowanie | W Polsce głównie w górach – Sudety, Karpaty, Świętokrzyskie. Rośnie na modrzewiach. |
Wygląd | Szare, później ciemnobrązowe owocniki o kształcie kopyta. |
Rozmiar | Dorastają do 1 m wysokości i 10 kg masy. |
Właściwości | Zawiera cenne związki lecznicze – garbniki, terpenoidy, triterpeny. |
Zastosowanie w medycynie | Od czasów starożytnych używany przy różnych schorzeniach – nowotworach, chorobach układu oddechowego i pokarmowego. |
Występowanie i morfologia
Pniarek lekarski występuje w wielu rejonach półkuli północnej – w Ameryce Północnej, Azji i Europie. W Polsce obecnie znanych jest kilkanaście stanowisk, głównie w górach – Sudetach, Karpatach i na Wyżynie Świętokrzyskiej. Rośnie na bardzo starych drzewach modrzewia, wyjątkowo na innych iglastych.
Owocniki mają kształt kopyta, z czasem stają się cylindryczne. Dorastają do 1 m wysokości i 10 kg masy. Mają szarą, później ciemnobrązową barwę. Występują przez cały rok.
Właściwości lecznicze
Pniarek lekarski od czasów starożytnych był używany w medycynie ludowej jako panaceum na różne dolegliwości. Stosowano go m.in. w chorobach układu oddechowego, nowotworach, schorzeniach żołądka i jelit. Zawiera cenne związki takie jak garbniki, terpenoidy i triterpeny. Działa bakteriobójczo, przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo.
Ciekawostki
- Największy znany owocnik pniarka lekarskiego ma 82 warstwy przyrostu i jest przechowywany na Uniwersytecie Waszyngtońskim.
- W Jakucji wykorzystywano go do produkcji mydła.
- U Indian z Ameryki Północnej pełnił funkcje rytualno-obrzędowe.
- W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Podsumowanie
Pniarek lekarski to niezwykły grzyb o dużym znaczeniu historycznym i leczniczym. Znany i ceniony od czasów starożytnych, obecnie objęty ochroną gatunkową. Występuje głównie w górskich lasach Polski na starych modrzewiach. Ze względu na rzadkość występowania i cenne właściwości, warto go chronić i poznawać jego niezwykłe właściwości.